________________
૧૧૦
આચારાંગસૂત્ર
૨૩૦. શરીરાદિ ખાદ્યઉપધિ તથા રાગાદિ આંતરિક શત્રુઓ : એ બન્નેનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજીને જે તેથી મુક્ત થશે તે ધર્મના પારગામી અને જ્ઞાની સાધકો,
સાધનામાર્ગોમાં ક્રમશ: આગળ વધી કર્મોથી સ થા મુક્ત થશે. (ધમના મતે જાણનારા બુદ્ધિમાન પુરુષો, ધ્યેય પ્રકારના તપને જાણીને તથા આચરીને, દેહ છૂટવાનો સમય ક્રમશ: નજીક જાણીને, અધીય શારીરિક ક્રિયાએ છેાડી દે છે.)
૨૩૧. કષાયા પાતળા કરવા માટે ક્રમશ; નિરાહારી બનીને ક્ષમા ધારણ કરે, પરંતુ–આહારના ત્યાગથી જ પ્રકૃતિને કાબૂ સચવાતા ન હોય તે સમાધિશાંતિ જાળવવા માટે તે આહાર લે.
૨૩૨. પરંતુ, જીવવાની ઇચ્છાથી શરીરને પુષ્ટ પણ ન કરે કેજલ્દી મરી જવાની પ્રાર્થના પણ ન કરે,
અર્થાત્ જીવન કે મરણ એ ધ્યેયમાંથી એક્કેયની ઇચ્છા નહિ કરતાં પ્રાપ્ત પરિસ્થિતિમાં સમભાવ ધારણ કરે
૨૩૩. વળી, મધ્યસ્વભાવમાં સ્થિર થઈને ફક્ત કક્ષયના અભિલાષી મુનિ સમાધિવત થાય, તથા કષાયાદિ આંતરિક ઉપષિ અને ઉપકરણાદિ બાહ્યઉપધિના ત્યાગ કરીને અંતઃકરણની શુદ્ધિ કરે. ૨૩૪, અણુસણુ સમયે કદાચિત્ આકસ્મિક રીતે કાઈક રોગ ઉત્પન્ન થઇ જાય અને તેથી પેાતાના દેહ કે આયુષ્ય સંબંધી કાઇપણ વિઘ્ન માલૂમ પડે તે તે પડિત મુનિ સલેખના કાળની વચ્ચે જ ભક્તપરિજ્ઞાઢિ મરણની પ્રતિજ્ઞા કરી લે.
અને
૨૩૫. ગામ અથવા નિર્જન વનાદિમાં ચેાગ્યભૂમિની તપાસ કરીને, તેને જીવ જંતુ રહિત-શુદ્ધ જાણીને તે ઉપર મુનિ ઘા બિછાવે. ૨૩૬. ત્યાર બાદ, આહારનેા ત્યાગ કરીને તેની ઉપર સૂવે, અ પરીષહા કે ઉપસર્ગી આવે તે તેને સમભાવે સહન કરે. મનુષ્યો તરફથી ઉપસર્ગો આવેતા પણ પેાતાની પ્રતિજ્ઞાથી પણ ચલિત થાય નહિ. તથા મનથી પણ કલુષિત થાય નહિ.
