________________
પર
સાધનાનાં ત્રણ સેાપાન મળનાશ–વિક્ષેપનાશ-આવરણ્ નાશ જે વેદાંતમાં જણાવેલ છે. એની સામે જૈનદર્શનમાં મળનાશને અનંતાનુબંધી કષાય નાશથી; વિક્ષેપનાશને એકાગ્રતા અને આવરણનાશને અજ્ઞાનનાંશ-સજ્ઞતાની પ્રાપ્તિની પ્રક્રિયાથી સમજાવેલ છે.
सरुपोऽसो मनोनाशो जीवन्मुकस्य विद्यते ।
अरुपस्तु मनोनाशो वैदेही मुक्तगो भवेत ॥ —મુકતાપનિષદ
આ શ્લેાક દ્વારા જીવનમુક્તના મનેાનાશ તે સરૂપ મનેાનાશ કહેવા દ્વારા સચેાગી કેલિપણાની તેરમા ગુણ સ્થાનકની અવસ્થાના નિર્દેષ કરેલ છે અને વિદેહી-વિદેહ મુક્તિરૂપે મનનારા તે અરૂપ મનેાનાશ કહેવા દ્વારા અચેાગી અર્થાત્ કેવલિપણાને સિદ્ધાવસ્થાના ચૌદમા ગુણસ્થાનકના નિર્દેષ કરેલ છે.
.
ચે, મૈં મૂમા તત્ મુલમ્” બ્રહ્મ છે એ જ સુખરૂપ છેપૂર્ણ છે એ જ સુખરૂપ છે એ વિધાન દ્વારા વેદાંત દઈન કેવલજ્ઞાન-સિદ્ધવસ્થા એ જ સુખરૂપ છે એમ જણાવેલ છે.
આત્યંતિક, દેશકાળ, અપરિચ્છન્ન, નિરતિશય સુખના નિર્દેશન દ્વારા વેદાંત જૈનદર્શનના અનંત અક્ષય-અવ્યાબાધ સુખના નિર્દેશ કરે છે.
आदित्यस्य गतागतैरहरहः सवक्षियते जीवितं । व्यापार बहुकार्यभारगुरुभिः कालो न वैज्ञायते ॥
