________________
૧૭૭
કાળ-કર્મ ઉદ્યમ–નિયતિ આદિ આત્માનું સ્વરૂપ નથી. પરંતુ પરમાત્મપદ પ્રાપ્તિનાં સાધન છે. ઉદ્યમ આદિ કરવા છતાં ય પરિણામ ન આવે તે હતાશ નહિં થતા સ્વરૂપમાં સાધનામાં સ્થિર રહેવું. સાધનથી પરિણામ ન આવે તે કાળધર્મ-ઉદ્યમ આદિથી પર થવું અર્થાત્ ઉપર ઊઠવું, સાધનથી રહિત નથી થવાનું પણ સાધનથી સમર્થ થવાનું છે.
કાર્યના મૂળમાં રહેલ આ પાંચે મૂળ કારણથી આત્માના મૂળ શુદ્ધ સ્વરૂપને સમજી જીવે પાંચ કારણથી સાધના કરી સ્વયંના શુદ્ધ આત્મ સ્વરૂપ–પરમાત્મ સ્વરૂપનું પ્રાગટય કરવાનું છે.
મોક્ષની પ્રાપ્તિ થવાની છે, એ આપણી ભવિતવ્યતા છે. તે ચાલે આપણા સ્વભાવને ઓળખી, કાળના ભ્રમમાંથી બહાર નીકળી, કમરહિત થવામાં આપણે સહુ કેઈ ઉદ્યમી બનીએ તેવી અભ્યર્થના !
સંકલન: સૂર્યવદન ઠાકોરદાસ ઝવેરી
