________________
૧૪૫
મિથ્યાત્વ–અવિરતિ–કષાય એ આપણા વિકારી, અશુદ્ધ ચૈતન્ય ભાવા છે. આ ભાવા કાયયેાગ વિના ભેાગવી શકાતા નથી. તેથી તે ભાવેાની ચેષ્ટા કાયયેાગ દ્વારા બહાર થાય છે. મન-વચન-કાયાના ચેાગ એ ભાવ તત્ત્વ નથી પરંતુ દ્રવ્યતત્ત્વ છે, જે પુદ્ગલના ખનેલા છે.
ભાવમનને નાશ થતાં ત્રણે ચેાગના નાશ સહેજ જ થાય છે, ભાવમનના નાશ થતાં ૧૩મા ગુણસ્થાનકે પ્રવેશ થાય છે અને યાગના નાથે ૧૪મા ગુણસ્થાનકની અંતે નિર્વાણ થતાં સિદ્ધ થવાય છે.
તનનું કારણ મન છે. મનનું કારણુ ભાવમન છે ભાવમનનું કારણ ઘાતિકમાં છે. ઘાતિકમ ના નાશે અન થવાય છે અને વિદેહી મનાય છે. વિદેહી થયેલ પછી અદેહી એવા સિદ્ધ સ્વરૂપની સહજ જ પ્રાપ્તિ કરે છે.
આપણા મિથ્યાત્વ-અવિરતિ-કષાયથી થતાં આશ્રવ પ્રમાણે કમ ખધ થાય છે અને થયેલાં કર્મ બંધ પ્રમાણે કવિપાકાધ્ય થાય છે. જેના અનુસારે સંસારનું નાટકચક્ર ચાલે છે. છતાં નાટક ભજવતાં આપણે મિથ્યાત્વઅવિરતિ કલાયને નથી જોતાં અને નથી સમજતાં. હા ! આપણે ખીજાએના મિથ્યાત્વ-અવિરતિ-કષાયને અંગે જે ખીજા' તરફથી દુઃખી થઈએ છીએ તે સમજીએ છીએ. બીજાના મિથ્યાત્વાદિ આપણને નડે છે એમ સમજીએ છીએ. તેજ અજ્ઞાનની ઊધી ચાલ છે. સત્ય હકીકત તા એ છે કે આપણને આપણા જ મિથ્યાત્વ અવિરતિ–કષાય નડે છે. આપણે એને જોતાં નથી, એની પીડા અનુભવતા નથી અને તેનું નિવારણ કરતાં નથી.
૧૦
2
