________________
? દીક્ષા બત્રીશી-એક પરિશીલન ઃ
આ પૂર્વેની છેલ્લી બત્રીશીમાં ‘ભિક્ષુનું સ્વરૂપ વર્ણવ્યું. તે ભિક્ષુ દીક્ષાસંપન્ન હોય તો જ તેને ભિક્ષુ કહેવાય છે. તેથી આ બત્રીશીમાં દીક્ષાનું સ્વરૂપ જણાવાય છે. दीक्षा हि श्रेयसो दानादशिवक्षपणात्तथा । सा ज्ञानिनो नियोगेन ज्ञानिनिश्रावतोऽथवा ॥२८-१॥
અનન્તોપકારી શ્રી અરિહન્ત પરમાત્માના પરમતારક શાસનમાં દીક્ષાનું જે મહત્વ છે તેનો ખ્યાલ આપણને છે જ. દિક્ષા વિના મુક્તિ થતી ન હોવાથી દીક્ષાનો મહિમા આપણને સર્વ રીતે સમજાયો નથી-એવું નથી. મુતિ માટે અનન્ય સાધનભૂત દીક્ષાનું મહત્ત્વ નિર્વિવાદ છે. એ પરમતારક દીક્ષાની પ્રાપ્તિ અનેકવાર થવા છતાં મુતિની પ્રાપ્તિ આજ સુધી ન થઈ, એનું કારણ એક જ છે કે અનન્તજ્ઞાનીઓએ ઉપદેશેલી દીક્ષા અને આપણે આરાધેલી દીક્ષા-એ બેના સ્વરૂપમાં ખૂબ જ મોટું અન્તર હતું. પૂજ્યપાદ મહામહોપાધ્યાય શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી મહારાજાએ દીક્ષાનું પારમાર્થિક સ્વરૂપ સમજાવીને એ અન્તર જણાવવાનું કાર્ય આ બત્રીશીમાં ક્યું છે. મુમુક્ષુ આત્માઓ એ અન્તરને સમજી લે તો ચોક્કસ જ એમની દીક્ષા, અનન્તજ્ઞાનીઓએ ઉપદેશેલી દીક્ષા સ્વરૂપ બની શકશે. મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે એ અનિવાર્ય છે-એ મુમુક્ષુઓને સમજાવવું પડે એમ નથી.
' શ્રેય -મોક્ષને આપતી હોવાથી અને અશિવનો ક્ષય કરતી હોવાથી દીક્ષાને દીક્ષા કહેવાય છે. “દીક્ષા' શબ્દની વ્યુત્પત્તિના
