________________
અને આત્યંતર તપસ્યા દ્વારા પ્રભુ કર્મસમૂહોને ધ્વસ્ત કરતા રહ્યા. એક દિવસ પ્રભુ સહસ્ત્રાપ્રવનમાં બેલે(છઠ્ઠ)ની તપસ્યાની સાથે ધ્યાનમગ્ન હતા. થાનાવસ્થામાં ક્ષપકશ્રેણી પર આરૂઢ થઈ ઘાતકર્મોના સમૂહચ્છેદ કરી યુગપતુ કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શનની પ્રાપ્તિની સાથે તેરમા સયોગી કેવળી નામક ગુણસ્થાનમાં પ્રવેશ કર્યો. આ પ્રમાણે બાર વર્ષ સુધી છઘસ્થાવસ્થામાં સાધના કર્યા પછી ભગવાન અજિતનાથ પોષ શુક્લ એકાદશના દિવસે ચંદ્ર અને રોહિણી નક્ષત્રનો યોગ થતા સર્વજ્ઞ - સર્વદર્શી થઈ ગયા. દેવોએ પંચ દિવ્યોની વૃષ્ટિ કરી અને દેવેન્દ્રોએ ત્યાં સમવસરણની રચના કરી. ભગવાનને કેવળજ્ઞાન થવાની સૂચના મહારાજ સગરને મળી. તે તત્કાળ પોતાના અમાત્યો, પરિજનો તથા પુરજનો સાથે સમસ્ત રાજસી ઠાઠની સાથે પ્રભુનાં દર્શન માટે ઉદ્યાનમાં પધાર્યા. સમવસરણમાં પહોંચી મહારાજા સગરે પ્રભુને અમિત શ્રદ્ધા-ભક્તિ અને આફ્લાદ સહિત વંદનનમન કર્યા અને યથાસ્થાને બેસી ગયા. ભગવાન અજિતનાથે દેવો દ્વારા નિર્મિત ઉચ્ચ આસન પર આરૂઢ થઈ સમવસરણમાં પીયૂષવર્ષિણી (અમૃતધારા) અમોઘ દેશના (ઉપદેશ/બોધ) આપી. પ્રભુની દેશનાથી પ્રબુદ્ધ થઈ અનેક વ્યક્તિઓએ શ્રમણ-શ્રમણી અને શ્રાવક-શ્રાવિકા ધર્મ સ્વીકાર કર્યો. ભગવાન અજિતનાથના ૯૫ ગણધર હતા, જેમાં પ્રથમ ગણધર સિંહસેના થયા. પ્રભુની પ્રથમ શિષ્યાનું નામ ફલ્યુ હતું, જે પ્રભુના સાધ્વીસંઘની પ્રવર્તિની થઈ. આ પ્રકારે તીર્થકર અજિતનાથે પ્રથમ દેશનામાં મૃતધર્મ અને ચારિત્રધર્મની શિક્ષા આપી ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી.
(શાલિગ્રામવાસીઓનો ઉદ્ધાર) ભગવાન અજિતનાથ વિભિન્ન ક્ષેત્રો અને પ્રદેશોમાં શાશ્વત સત્ય ધર્મના ઉપદેશ દ્વારા પ્રાણીઓને મોક્ષમાર્ગે આરૂઢ કરતા રહીને કૌશાંબી નગરીની બહાર ઉત્તર દિશામાં સ્થિત ઉદ્યાનમાં પધાર્યા. દેવોએ સમવસરણની રચના કરી. અશોકવૃક્ષની નીચે વિશાળ સિંહાસન પર વિરાજમાન થઈ પ્રભુએ દેશના આરંભ કરી. એ જ સમયે એક બ્રાહ્મણ પોતાની પત્નીની સાથે સમવસરણમાં ઉપસ્થિત થયો અને પ્રભુની પ્રદક્ષિણા તથા વંદન-નમન કર્યા, પછી એમનાં ચરણોની નજીક બેસી ગયો. દેશનાના અનન્તર એ બ્રાહ્મણે હાથ જોડી પ્રભુને પૂછ્યું: “પ્રભુ! આ
૨ 96969696969696969696969696969696) જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ,