________________
પ્રથમ ચક્રવતી ભરતા પ્રવર્તમાન અવસર્પિણી કાળમાં જમ્બુદ્વીપમાં સ્થિત ભરત ક્ષેત્રનાં છ ખંડોના સાર્વભૌમ ચક્રવર્તી સમ્રાટ ભરત થયા. તેઓ આ ક્ષેત્રના પ્રથમ રાજા અને પ્રથમ તીર્થકર ભગવાન ઋષભદેવના સો પુત્રોમાં બધાથી મોટા હતા. એમની માતાનું નામ સુમંગલા હતું.
(સંવર્ધન અને શિક્ષા) બધાં શિશુઓનું ઘણા લાડ-કોડમાં લાલન-પાલન કરવામાં આવ્યું. મોટા થતા સ્વયં ઋષભદેવે પોતાનાં સંતાનોને શિક્ષા આપવાનો પ્રારંભ કર્યો. બધા કુમાર કુશાગ્ર બુદ્ધિવાળા હતા અને શીઘ જ પુરુષોચિત ૭૨ કલાઓમાં પારંગત થઈ ગયા. એ જ પ્રકારે બ્રાહ્મી અને સુંદરીએ પણ લિપિ અને ગણિતના સિવાય સ્ત્રિયોચિત ૬૪ કલાઓનું જ્ઞાન ગ્રહણ કર્યું. જે સમયે ભારતની આયુ ૧૪ લાખ પૂર્વની થઈ, એ સમયે એમના પિતા ઋષભદેવનો રાજ્યાભિષેક થયો. ૬૩ લાખ પૂર્વ સુધી ન્યાયપૂર્વક શાસન કર્યા પછી પોતાના પુત્ર ભરતને વિનીતા તથા બાહુબલી આદિ ૯૯ પુત્રોને અન્ય બીજાં રાજ્યોના સિંહાસન પર બેસાડી તેઓ પ્રવ્રજિત થઈ ગયા. - જે સમયે વિનીતાના રાજસિંહાસન ઉપર ભરતનો રાજ્યાભિષેક કરવામાં આવ્યો એ સમયે એમની વય સિતોતેર (૭૭) લાખ પૂર્વની થઈ ચૂકી હતી. તે ન્યાય અને નીતિપૂર્વક પ્રજાનું પાલન કરવા લાગ્યા. તે ઈન્દ્રની સમાન પ્રિયદર્શી, તેજસ્વી, મૃદુભાષી, પરાક્રમી અને સાહસી હતા. તે ઘણા જ ઉદાર, દયાળ તથા પ્રજાવત્સલ હતા. તેઓ શંખ, ચક્ર, ગદા, પા, છત્ર, ચામર, ધ્વજ, શશિ, સૂર્ય આદિ ૧૦૦૮ ઉત્તમ લક્ષણોના ધારક હતા. મહારાજા ભરતની કીર્તિપતાકા દિગદિગંતમાં ફરફરવા લાગી.
મહારાજા ભરતના વિનીતાના રાજસિંહાસન પર આસીન થવાના ૧૦૦૦ વર્ષ પછી એમના પ્રબળ પુણ્યોદયના પ્રભાવથી એમની આયુધ શાળામાં એક દિવસે દિવ્ય ચક્રરત્ન પ્રગટ થયું. આ જોઈ આયુધશાળાનો રક્ષક ત્વરિત ગતિથી મહારાજ ભરતની સેવામાં ઉપસ્થિત થયો. એણે મહારાજને આયુધશાળામાં દિવ્યચક્રરત્ન પ્રગટ થવાના સમાચાર આપ્યા. આયુધાગારના રક્ષકના મોઢે આ સુખદ સમાચાર સાંભળી મહારાજને અપાર હર્ષ થયો. એમણે રક્ષકને ઇનામ આપીને પૂર્ણરૂપે સંતુષ્ટ કરી રવાના કર્યો. | જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 96969696969696969696969696969699 ૫ ]
