________________
શીતળછાયામાં સમયે-સમયે સાચું માર્ગદર્શન મેળવી શાંતિપૂર્વક જીવન વિતાવવા લાગ્યા. આ પ્રકારે ભોગયુગ અને કર્મયુગના સંક્રાતિકાળમાં ઋષભદેવે ૧૪ લાખ પૂર્વ સુધી એક કુળકરના સમાન યોગલિકોની સંભાળ રાખી. આ જ કારણ છે કે આગમીય-વ્યાખ્યાના ગ્રંથોમાં આચાર્યોએ “જઈયા કિર કુલકરો ઉસભો’ આ ગાથાપદોના રૂપમાં ઋષભદેવની યશોગાથાઓનું ગાન કર્યું છે.
(અષભદેવનો પરિવાર ) જ્યારે ઋષભદેવનું આયુષ્ય ૬ લાખ પૂર્વનું થયું તો સુમંગલાએ પુત્ર અને પુત્રીના એક યુગલના રૂપમાં ભારત અને બ્રાહ્મીને જન્મ આપ્યો. એના થોડા જ સમય પછી સુનંદાએ પણ પુત્ર-પુત્રીના એક યુગલના રૂપમાં બાહુબલી અને સુંદરીને જન્મ આપ્યો. સુમંગલાએ કાલાન્તરમાં પુનઃ ૪૯ વખત ગર્ભ ધારણ કરી ૪૯ યુગલ-પુત્રોને જન્મ આપ્યો. આ પ્રકારે દેવી સુમંગલાએ ૯૯ પુત્રો તથા ૧ પુત્રી અને દેવી સુનંદાએ એક પુત્ર અને એક પુત્રીની માતા બની. આ પ્રમાણે ઋષભદેવના ૧૦૦ પુત્ર અને બે પુત્રીઓ કુલ મેળવીને ૧૦૨ સંતાનો હતાં. તે બધાં વજઋષભનારાચ સંહનન, સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાનના ચરમશરીરી હતા. દિગંબરાચાર્ય જિનસેને ઋષભદેવના ૧૦૧ પુત્ર માન્યા છે. : દેવી સુમંગલાએ પ્રથમ ગર્ભધારણના સમયે ૧૪ મહાસ્વપ્ન જોયાં. સ્વપ્નાંઓને જોઈને દેવી સુમંગલા ઋષભદેવના શયનકક્ષમાં ગઈ અને એમને પોતાનાં સ્વપ્નો કહી સંભળાવી સ્વપ્નફળ જાણવાની જિજ્ઞાસા પ્રગટ કરી. ઋષભદેવે કહ્યું કે - “આ સ્વપ્નો ઉપર વિચાર કરવાથી એવું પ્રતીત થાય છે કે તું એક મહાન પુણ્યશાળી ચરમશરીરી પુત્રની માતા બનશે, જે આગળ જતા સંપૂર્ણ ભૂ-ખંડનો ચક્રવર્તી સમ્રાટ બનશે.” ગર્ભકાળ પૂર્ણ થતા દેવી સુમંગળાએ ભરત અને બ્રાહ્મીને જન્મ આપ્યો. ભરતનાં ચરણોમાં ચૌદ રત્નોનાં ચિહ્નો હતાં.
(પ્રશિક્ષણ) ત્રિકાળજ્ઞ ભ. ઋષભદેવ જાણતા હતા કે ભોગયુગ સમાપ્તિની તરફ છે અને કર્મયુગ આવવાનો છે. જેમાં પ્રાકૃતિક સુખ-સુવિધાઓનો અભાવ હશે અને માનવસમાજે પોતાના પરિશ્રમ વડે જીવનનિર્વાહ કરવો પડશે. ત્યારે જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 9696969696969696969696969696963 ૪૩ |