Page Text
________________
જે સંભવતઃ ઉદયતિથિ-અસ્તતિથિની દૃષ્ટિથી લખવામાં આવ્યું હોય. વૈદિક પરંપરાના ધર્મગ્રંથ “શ્રીમદ્ ભાગવતમાં પણ પ્રથમ મનુ સ્વાયંભુવના મવંતરમાં જ એમના વંશ જ અગ્નિદ્રથી નાભિ અને નાભિથી ઋષભદેવનો જન્મ થવાનું માનવામાં આવ્યું છે. આ પ્રકારે વૈદિક પરંપરાના ધર્મગ્રંથોમાં પણ લગભગ જૈન પરંપરાનાં આગમોની સમાન જ ભગવાન ઋષભદેવનો જન્મ થવાનું માનવામાં આવ્યું છે. જે સમયે ભ. ઋષભદેવનો જન્મ થયો, બધી દિશાઓ શાંત હતી, સંપૂર્ણ લોકમાં ઉદ્યોત (આલોક) થઈ ગયો. થોડી ક્ષણ માટે નારક જીવોને પણ વિશ્રાંતિ પ્રાપ્ત થઈ.
ત્રિલોકપૂજ્ય, સંસારના સર્વોત્કૃષ્ટ તીર્થકરપદની પુણ્ય પ્રકૃતિઓનો બંધ કરીને જ્યારે મહાન આત્મા જન્મ ગ્રહણ કરે છે, એ સમયે પ૬ દિશાકુમારીઓ અને ૬૪ દેવેન્દ્રોના આસન પ્રકંપિત થાય છે. અવધિ-જ્ઞાનના ઉપયોગ દ્વારા જ્યારે એમને વિદિત થાય છે કે તીર્થકરનો જન્મ થઈ ગયો છે, તો તે બધા અનાદિકાળથી પરંપરાગત દિશાકુમારીકાઓ અને દેવેન્દ્રોએ જીતાચારના અનુસાર પોતાની અદ્ભુત દેવઋદ્ધિની સાથે પોત-પોતાની મર્યાદા અનુસાર તીર્થકરના જન્મગૃહ તથા મેરુ પર્વત અને નંદીશ્વર દ્વીપમાં ઉપસ્થિત થઈ ઘણા જ હર્ષોલ્લાસપૂર્વક જન્માભિષેક આદિના રૂપમાં તીર્થકરનો જન્મ મહોત્સવ ઊજવે છે. આ સંસારનો એક અનાદિ-અનંતશાશ્વત નિયમ છે. એ જ નિયમાનુસાર બધા દેવ-દેવેન્દ્રોએ પ્રભુનો જન્માભિષેક મહોત્સવ અને જન્મનો અણહ્નિકા મહામહોત્સવ ઊજવ્યો. મહારાજ નાભિ અને એમની પ્રજાએ પણ ઘણા હર્ષોલ્લાસથી પ્રભુનો જન્મોત્સવ ઊજવ્યો.
(નામકરણ, વંશ અને ગોત્ર) મરુદેવીએ ગર્ભકાળના પ્રારંભમાં જોયેલાં મહાસ્વપ્નોમાં સર્વપ્રથમ સર્વાગ સુંદર વૃષભને જોયો હતો અને શિશુના ઉરુસ્થળ (હૃદય) ઉપર પણ વૃષભનું શુભલક્ષણ (લાંછન-ચિહ્ન) હતું, અતઃ માતા-પિતાએ એમના પુત્રનું નામ ઋષભ રાખ્યું. ભાગવતકાર (શ્રીમદ્ ભાગવત)ના મંતવ્યાનુસાર સુંદર શરીર, વિપુલ કીર્તિ, બળ, તેજ, યશ અને પરાક્રમ આદિ સદ્ગણોના કારણે મહારાજ નાભિએ એમનું નામ ઋષભ રાખ્યું. દિગંબર પરંપરાના ગ્રંથોમાં વૃષભદેવ નામ ઉપલબ્ધ થાય છે. વૃષભદેવ જગતમાં જયેષ્ઠ છે, શ્રેષ્ઠ છે તેઓ જગત માટે હિતકારક ધર્મરૂપી અમૃતની વર્ષા કરનારા છે, એટલે ઇન્દ્રએ એમનું નામ વૃષભ દેવ રાખ્યું. ૩૮ 96969696969696969696969696969696) જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ |
| SR No. | 005685 |
| Book Title | Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hastimal Maharaj |
| Publisher | Samyag Gyan Pracharak Mandal |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 434 |
| Language | Gujarat |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |