Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

SR No.: 005685
Original Sutra Author: N/A
Author: Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
Publication Year: 2012
Total Pages: 434
Language: Gujarat
Classification: Book_Gujarati
File Size: 8 MB

Page 413

તે વખતના ધર્માચાર્યો ધર્મનાયકોમાં બુદ્ધની સૌથી નાની ઉંમરનો આ સૌથી સબળ પુરાવો છે. આ બધું જોતાં મહાવીરના મોટાપણા અને પૂર્વનિર્વાણમાં શંકાને કોઈ સ્થાન નથી રહેતું. તે જ રીતે તેમનો નિર્વાણકાળ પણ પારંપરિક અને ઐતિહાસિક બંને દૃષ્ટિથી અને આધારોથી ઈ.પૂ. ૫૨૭ જ યોગ્ય જણાય છે.
આ જ વિષયમાં એક બીજો પુરાવો એ પણ છે કે ઇતિહાસમાં સમ્રાટ ચંદ્રગુપ્તનું રાજ્યારોહણ ઈ.પૂ. ૩૨૨ માનવામાં આવ્યું છે. જે જૈન પરંપરા મુજબ મહાવીરના નિર્વાણના ૨૧૫ વર્ષ પછી માનવામાં આવ્યું છે. જેની ગણતરી અવંતિ રાજ્યારોહણની સાથે કરવામાં આવે છે અને આ એક ઐતિહાસિક તથ્ય છે કે - ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યે પોતાના રાજ્યની સ્થાપના રાજ્યારોહણના દસ વરસ પછી કરી હતી.' આ રીતે ૩૨૨-૧૦=૩૧૨+૨૧૫=૫૨૭ એટલે કે જૈનકાળ ગણતરી મુજબ પણ મહાવીરના નિર્વાણનો સમય ૫૨૭ ઈ.પૂ. જ થાય છે. ઈ.પૂ. ૫૨૭ને ભગવાન મહાવીરના નિર્વાણને નિઃશંકપણે સાબિત કરવાવાળો સૌથી પ્રબળ અને સર્વસામાન્ય પુરાવો એ પણ છે, જેને શ્વેતાંબર અને દિગંબરના બધા પ્રાચીન આચાર્યોએ એકમતે સ્વીકાર કર્યો છે, તે છે મહાવીર-નિર્વાણના ૬૦૫ વરસ અને પાંચ મહિના બાદ શક સંવત શરૂ થવાનો પુરાવો. આ રીતે ઈ.પૂ. ૫૨૭ જ મહાવીર-નિર્વાણનો ઇતિહાસ સિદ્ધ થયેલો અને માન્યતા પ્રાપ્ત કાળ છે.
મહાવીર અને બુદ્ધના નિર્વાણકાળની સરખામણી
ભગવાન મહાવીર અને બુદ્ધ સમકાલીન હતા. આથી તેમના નિર્વાણકાળનો નિર્ણય કરતી વખતે લગભગ બધા જ વિદ્વાનોએ બંને મહાપુરુષોનાં નિર્વાણકાળને નક્કી કરવામાં એક-બીજાના કાળનો એકબીજા સાથે સંબંધ જાણીને સાથે-સાથે ચર્ચા કરી છે. એ વાત અલગ
છે કે આના લીધે સમસ્યા ઉકેલાવાના બદલે વધુ ગૂંચવાઈ ગઈ છે. ઇતિહાસકાર પં.ગૌરીશંકર હીરાચંદ ઓઝાએ ‘બુદ્ધનિર્વાણ સંવત'ની ચર્ચા કરતા લખ્યું છે કે - બુદ્ધનું નિર્વાણ કયા વરસે થયું, તેનો ચોક્કસ નિર્ણય હજુ સુધી નથી થઈ શક્યો. લંકા, બર્મા અને શ્યામમાં બુદ્ધનું નિર્વાણ ૫૪૪ ઈ.પૂ. માનવામાં આવે છે અને એવું જ આસામના રાજગુરુ માને છે. ચીની યાત્રી હ્યુએનસાંગ મુજબ આ કાળ ઈ.પૂ. ચોથી સદીની વચ્ચે આવે છે. બીજા કેટલાક ઇતિહાસકારોએ આને ઈ.પૂ. ૪૦૮ ૭૭૭૭ ઊઊઊઊઊઊ જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ