________________
“મેં તને નવ મહિના મારા ગર્ભમાં રાખ્યો, પ્રેમથી પાલન-પોષન કર્યું, તો પણ તું મારી એક પણ વાત નથી માનતો.” તો તે જવાબ આપતો : “મા, તું મારા પેટમાં આવી જા, હું તને બમણા સમય સુધી રાખીશ.” તેના આ દુષ્ટ સ્વભાવને લીધે લોકો તેનાથી મોં ફેરવી લેતા. એક વાર તેણે પોતાનાં માતા-પિતા સાથે ઝગડો કર્યો અને તેમના ગુજરાતનું સાધન ચિત્રપટ લઈને એકલો જ ભ્રમણ કરવા નીકળી પડ્યો ને ફરતાં-ફરતાં તે શાળામાં પહોંચ્યો, જયાં ભગવાન મહાવીર બિરાજમાન હતા.
ભગવાન મહાવીર પોતાની સાધનાના બીજા વરસે રાજગૃહની બહાર નાલંદામાં માસિક તપ સાથે ચાતુર્માસ કરી રહ્યા હતા, તે જ વખતે ગોશાલક પણ પોતાના હાથમાં પરંપરાગત ચિત્રપટ લઈને હરતો-ફરતો તંતુવાય શાળામાં આવ્યો. તેણે પણ ત્યાં ચાતુર્માસ વિતાવવાનું નક્કી કર્યું. ભગવાન મહાવીરે પહેલા મહિનાના પારણા વિજય ગાથાપતિને ત્યાં કર્યા. તેના દાનની દેવોએ મહિમા કરી અને પંચદિવ્ય પ્રગટ થયો. મખલીપુત્ર ગોશાલક આ દશ્ય જોઈને ચકિત થઈ ગયો. તે ભગવાન મહાવીર પાસે પહોંચ્યો અને પ્રદક્ષિણા કરી વંદન કરીને બોલ્યો : “ભગવન્! આજથી હું આપનો શિષ્ય છું અને આપ મારા આચાર્ય, મને આપના ચરણ-શરણમાં લઈને સેવાનો મોકો આપો.” પ્રભુ તેની વાત સાંભળીને મૌન રહ્યા.
ભગવાન ગોચરી માટે બહાર નીકળ્યા હતા ત્યારે ગોશાલક ત્યાં નહોતો, આથી તંતુવાય શાળા પાછા ફર્યા બાદ જ્યારે ગોશાલકે ભગવાનને ન જોયા તો ખૂબ દુઃખી થયો. તેણે આખી રાજગૃહી ખૂંદી નાંખી, પણ પ્રભુનો પત્તો ન લાગ્યો. છેવટે હારી જઈને ઉદાસ મને ગોશાલક પ્રભુની શોધમાં કોલ્લાગ સન્નિવેશ તરફ ચાલી નીકળ્યો. રસ્તામાં લોકો વચ્ચે બહુલને ત્યાં થયેલ દિવ્ય-વૃષ્ટિના સમાચાર સાંભળીને ગોશાલકને વિશ્વાસ થઈ ગયો કે ભગવાન ત્યાં જ બિરાજમાન છે. - ભગવાન પાસે પહોંચીને ગોશાલકે વિધિસર વંદન કરીને કહ્યું : “પ્રભુ ! હું તમારા વગર હવે ઘડી પણ બીજે ક્યાંય નથી રહી શકતો. મેં મારું જીવન આપનાં ચરણોમાં અર્પણ કરી દીધું છે. હું પહેલાં પણ કહી ચૂક્યો છું કે - હું આપનો શિષ્ય છું અને આપ મારા ધર્માચાર્ય છો.” પ્રભુએ ગોશાલકના વિનયપૂર્વકના અંતઃકરણને જોયું, તો તેની | જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 96969696969696969696969696969698 ૩૮૦