________________
(ભગવાન મહાવીરનો ધર્મપરિવાર ) ભગવાન મહાવીરના ચતુર્વિધ સંઘમાં નીચે જણાવેલ ધર્મપરિવાર હતો. ગૌતમ ઈન્દ્રભૂતિ વગેરે ૧૧ ગણધર અને ૯ ગણ, ૭૦૦ કેવળી, ૫૦૦ મન:પર્યવજ્ઞાની, ૧૩૦૦ અવધિજ્ઞાની, ૩૦૦ ચૌદપૂર્વધારી, ૪૦૦ વાદી, ૭૦૦ વૈક્રિયલબ્ધિધારી, ૮૦૦ અનુત્તરોપપાતિકમુનિ, કુલ ૧૪000 સાધુ, ૩૬૦૦૦ સાધ્વીઓ તથા ૧,૫૯,૦00 વતી શ્રાવક અને ૩,૧૮,૦૦૦ વતી શ્રાવિકાઓ. આ સિવાય પ્રભુના કરોડો ભક્ત હતા. ભગવાન મહાવીરના શાસનમાં સાતસો સાધુઓ અને ચૌદસો સાધ્વીઓએ નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યું.
(ગણધરોનો પરિચય શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના ધર્મપરિવારમાં અગિયાર ગણધર હતા. તેઓ બધા ગૃહસ્થજીવનમાં જુદાં-જુદાં ક્ષેત્રોના નિવાસી બ્રાહ્મણ હતા. મધ્યમ પાવાના સોમિલ બ્રાહ્મણના આમંત્રણ પર તેઓ બધા પોતપોતાના વિદ્યાર્થીઓ સાથે યજ્ઞમાં આવ્યા હતા. કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થવાથી ભગવાન પણ પાવાપુરી પધાર્યા. તે બધા બ્રાહ્મણ વિદ્વાન પોતપોતાના વિદ્યાર્થીઓ સાથે ભગવાનના સમવસરણમાં ગયા અને ભગવાનના જ્ઞાનથી પ્રભાવિત થઈને પોત-પોતાના વિદ્યાર્થીઓ સહિત વૈશાખ શુક્લ એકાદશના દિવસે દીક્ષિત થઈને શ્રમણ બની ગયા. ત્રિપદીનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને તેમણે ચતુર્દશ પૂર્વની રચના કરી અને ગણધર કહેવાયા. તેમનો ટૂંકો પરિચય આ રીતે છે. ૧. ઇન્દ્રભૂતિ પ્રથમ ગણધર ઇન્દ્રભૂતિ મગધદેશમાં આવેલ ગોબર
ગામના રહેવાસી ગૌતમ ગોત્રના વસૂભૂતિ બ્રાહ્મણના પુત્ર હતા. માતાનું નામ પૃથ્વી હતું. વેદ-વેદાંતના પાઠી હતા અને પાંચસો વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષણ આપતા હતા. ભગવાન મહાવીર પાસેથી આત્મા સંબંધી શંકાનું સમાધાન પામીને પોતાના પાંચસો વિદ્યાર્થીઓ સાથે શ્રમણધર્મમાં દીક્ષિત થઈ ગયા હતા. દીક્ષા વખતે તેમની ઉંમર ૫૦ વરસની હતી. તેઓ ખૂબ જ વિનયી, જિજ્ઞાસુ અને તપસ્વી
હતા. તેમને ભગવાનના નિર્વાણ બાદ તરત જ કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું ન હતું. ત્રીસ વરસ સુધી છઘ0-ભાવથી વિચરણ કર્યા બાદ ૧૨
વરસ સુધી કેવળીપર્યાયમાં વિચરણ કર્યું. ૯૨ વરસની ઉંમર પૂરી જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 960969696969696969696969699 ૩૦૧]
