________________
સુષમ” નામનો બીજો આરક ૩ ક્રોડાકોડી સાગરનો હોય છે. આમાં પહેલા આરકના પ્રમાણમાં વર્ણ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શના પર્યાયોમાં અનંતગણી હીનતા થઈ જાય છે. આ આરાની શરૂઆતમાં ઉંમર ૨ પલ્યોપમ, ઊંચાઈ ર કોસની અને પાંસળીઓ ૧૨૮ થઈ જાય છે. દેહ વજઋષભ - નારાચ સહંનન અને સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાનમય હોય છે. બે દિવસ બાદ તેને ભૂખ લાગે છે. પૃથ્વીનો સ્વાદ ઘટીને ખાંડ જેવો થઈ જાય છે. આ આરામાં પણ માનવની બધી જરૂરિયાતો અને ઇચ્છાઓ દસ પ્રકારનાં કલ્પવૃક્ષો વડે પૂરી થઈ જાય છે. પહેલા આરાની જેમ જ્યારે યુગલ દંપતીના આયુષ્યના છ મહિના બાકી રહેતા તો તેઓ પુત્ર-પુત્રીના એક યુગલને જન્મ આપતા હતા, જે ૬૪ દિવસો સુધી માતા-પિતા વડે પાલનપોષન કરાયા બાદ સ્વતંત્રરૂપે દંપતીરૂપે રહેવા લાગે છે. ઉંમર પૂરી થતાં આ આરકના યુગલ પણ છીંક અને બગાસું ખાઈને મૃત્યુ પામીને દેવગતિમાં પેદા થાય છે. આ આરામાં ૪ પ્રકારના મનુષ્ય હોય છે.
સુષમા-દુષમ” નામનો ત્રીજો આરો ૨ ક્રોડાકોડી સાગરનો હોય છે. એમાં બીજા આરકના પ્રમાણમાં વર્ણ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શના પર્યાયોમાં અમર્યાદિત ગણી અપકર્ષતા થઈ જાય છે. આ આરાની શરૂઆતમાં ઉંમર ૧ પલ્યોપમ, ઊંચાઈ ૨૦૦૦ ધનુષ અને પાંસળીઓ ૬૪ થઈ જાય છે. દેહ વજઋષભનારાચ સહનન અને સમચતુરસ સંસ્થાનમય હોય છે. એક દિવસના ગાળા બાદ તેમને ભૂખ લાગે છે. પૃથ્વીનો સ્વાદ ગોળ જેવો હોય છે. તેમના જીવનની બધી જ જરૂરિયાતો કલ્પવૃક્ષોથી પૂરી થાય છે અને પોતાના જીવન-ગુજારા માટે તેમણે પણ કોઈ મહેનત નહોતી કરવી પડતી. આથી આ યુગ ભોગયુગ પણ કહેવાય છે. મૃત્યુથી છ મહિના પહેલાં યુગલિની એક પુત્ર-પુત્રીને જન્મ આપે છે, જેની સાર-સંભાળ માતા-પિતા ૭૯ દિવસો સુધી કરે છે અને પછી તેઓ સ્વતંત્રરૂપે સ્વેચ્છાથી જીવન ગુજારે છે. છેવટના સમયે છીંક
અને બગાસાથી બંને મૃત્યુ પામીને દેવલોકમાં દેવ બનીને પેદા થાય છે. . આ સ્થિતિ આ આરાના તૃતીયાંશ કાળભાગ સુધી ચાલે છે.
ઝડપથી પરિવર્તનને લીધે આ આરકના છેવટના ભાગ (લગભગ કોટિ પૂર્વ)ના મનુષ્યોના છ રીતના સહનન, છ પ્રકારના સંસ્થાન, સેંકડો, ધનુષની ઊંચાઈ. જઘન્ય સંખ્યાત વરસની અને ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાત વરસનું આયુષ્ય હોય છે. બધા માનવ મરીને દેવલોકમાં જ નથી જતાં નરક, તિર્યંચ અને મનુષ્ય ગતિમાં પણ જાય છે અને મોક્ષપ્રાપ્તિનો ક્રમ શરૂ જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 99999999999999999 ૩૩