________________
સર્વાનુભૂતિ વગેરેની ગતિ
એક દિવસ ગૌતમે ભગવાનને પૂછ્યું : “ભગવંત ! આપના અંતેવાસી સર્વાનુભૂતિ અણગાર જે ગોશાલકની તેજોલેશ્યાથી ભસ્મ કરી દેવામાં આવ્યો છે, તેને શી ગતિ મળી ?” ભગવાને જવાબ આપ્યો : “સર્વાનુભૂતિ આઠમા સ્વર્ગમાં અઢાર સાગરની ઉંમરવાળા દેવરૂપે પેદા થયો છે, અને ત્યાંથી છૂટીને મહાવિદેહમાં જન્મ લઈને સિદ્ધ-બુદ્ધ તથા મુક્ત થશે. તે જ રીતે સુનક્ષત્ર બારમા અચ્યુત કલ્પમાં બાવીસ સાગરની ઉંમર ભોગવીને મહાવિદેહમાં પેદા થશે અને ત્યાં ઉત્તમ કર્મો કરીને બધાં કર્મોનો ક્ષય કરીને સિદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત થશે.”
ત્યારે ગૌતમે પૂછ્યું : “ગોશાલક કાળ કરીને ક્યાં ગયો ?’” પ્રભુએ કહ્યું : “છેલ્લા વખતની પરિણામશુદ્ધિથી ગોશાલક બારમા સ્વર્ગમાં બાવીસ સાગરની‘સ્થિતિવાળા દેવરૂપે પેદા થયો છે. ત્યાંથી ફરી જન્મોજન્મ સુધી નરક અને તિર્યંચનાં દારુણ દુઃખોને સહન કર્યા બાદ સમ્યગ્દષ્ટિ પ્રાપ્ત કરશે. છેલ્લા ભવમાં સંયમ-ધર્મનું પાલન કરીને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ કરશે અને કર્મક્ષય કરીને બધાં દુઃખોનો અંત કરશે.”
મેઢિયા ગામથી વિહાર કરીને ભગવાન મિથિલા પધાર્યા અને ત્યાં જ વર્ષાકાળ પૂરો કર્યો. તે જ વરસે જમાલિ મુનિનો ભગવાન સાથે મતભેદ થયો અને સાધ્વી સુદર્શના ઢંક કુંભાર દ્વારા બોધ પામીને ફરીથી ભગવાનના સંઘમાં સામેલ થઈ ગઈ.
કેવળીચર્ચાનું સોળમું વરસ
મિથિલામાં વર્ષાકાળ પૂરો કરી ભગવાને હસ્તિનાપુર તરફ વિહાર કર્યો. તે વખતે ગૌતમ સ્વામી કેટલાક સાધુવર્ગ સાથે વિચરતા-વિચરતા શ્રાવસ્તીમાં આવેલ કોઇક બાગમાં પધાર્યા. નગરની બહાર હિંદુક બાગમાં પાર્શ્વપરંપરાના કેશીકુમાર શ્રમણ પોતાના મુનિ-મંડળ સાથે રોકાયેલા હતા. તેઓ મતિ, શ્રુતિ, અવધિ આ ત્રણ જ્ઞાનના ધારક હતા. આ રીતે તે વખતે શ્રાવસ્તીમાં શ્રમણોના બે વર્ગ વિચરણ કરી રહ્યા હતા. બંનેની વેશ-ભૂષા અને આચાર-વિચારમાં થોડો ફરક હતો. આથી લોકોના મનમાં આની વિશે શંકાઓ થવી સ્વાભાવિક હતી કે એક જ જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
३४७
