________________
વાલા
[૪]
વળી (ધન વગેરે ઐહિક) લાભ તથા કીર્તિની કામનાવાળા દુઃસ્થિત–અસ્થિર અને અનુદાર-સંકુચિત-ચિત્તવાળા સાથે છલ, જાતિની પ્રધાનતાવાળો જે વાદ તે વિવાદ કહેવાય છે. विजयो ह्यन सन्नीत्या दुर्लभस्तत्त्ववादिनः। तद्भावेऽप्यन्तरायादिदोषोऽदृष्टविघातकृत् ॥५॥
આ વિવાદમાં તત્ત્વ-સત્યવાદીને સન્યાય દ્વારા વિજય થે મુશ્કેલ છે, અને કદાચ વિજય થાય તે પણ સાધુને (પ્રતિવાદીના પલકમાં વિન નાખનાર) અંતરાયાદિ દેષ લાગે છે અર્થાત્ પ્રતિવાદી હારે તે તેને જે લાભ, કીર્તિ વગેરે મળવાનાં હોય તે ન મળતાં તેમાં અંતરાયરૂપ થવાથી પ્રતિવાદીમાં શ્રેષ વગેરે જન્મે છે તેથી પ્રતિવાદીને પરલેક બગડી જાય અને આમાં સાધુ નિમિત્ત થવાથી સાધુને અંતરાય વગેરે દે લાગે છે. परलोकप्रधानेन मध्यस्थेन तु धीमता। स्वशास्त्रज्ञाततत्त्वेन धर्मवाद उदाहृतः
પરલોકની મુખ્યતા મનમાં રાખનાર અથૉત પરલોકને ભય ખાનાર, મધ્યસ્થ અને પિતાના શાસ્ત્રોના જાણકાર બુદ્ધિમાન સાથે વાદ “ધર્મવાદ' કહેવાય છે. [૬]. विजयेऽस्य फलं धर्मप्रतिपत्त्याचनिन्दितम् । आत्मनो मोहनाशश्च नियमात्तत्पराजयात् ॥७॥
ઉક્ત ધર્મવાદમાં વાદી સાધુનો વિજ્ય થાય તે પ્રતિવાદીના ધર્મસ્વીકાર (ધર્મપ્રભાવના, મૈત્રી) વગેરે રૂપ અનિન્દ્રિત ફળ.