________________
મેક્ષાષ્ટક
93
જે પદસ્થાન દુઃખમિશ્ર નથી, જે ઉત્પન્ન થયા પછી કદિ ક્ષીણ-નષ્ટ થવાનું નથી, જે સદૈવ ઈચ્છારહિત છે તેને પરમ પદ-મક્ષ સમજવું. (૨)
कश्चिदाहान्नपानादिभोगाभावादसङ्गतम् । मुखं वै सिद्धिनाथानां प्रष्टव्यः स पुमानिदम् ॥३॥ किंफलोऽन्नादिसम्भोगो बुभुक्षादिनिवृत्तये । तन्निवृत्तेः फलं किं स्यात्स्वास्थ्यं तेषां तु तत्सदा ॥४॥
કઈ માણસ એમ કહે કે અન્નપાન વગેરે ભેગેને અભાવ હોવાથી ત્યાં સિદ્ધોને સુખ મળે છે એ (કહેવું) અસંગત છે, તે તેને એ પૂછવું જોઈએ કે અન્ન વગેરેને સંગ શા માટે છે? (જે તે એમ કહે કે, સુધા વગેરે દુઃખને દૂર કરવા માટે છે, તે તેને ફરી પૂછવું જોઈએ)
ક્ષુધાનિવારણનું ફળ–પ્રયેાજન શું છે?” “સ્વાથ્યપ્રાપ્તિ તેનું પ્રજન છે (એ જે તે ઉત્તર આપે તો તેને સમજાવવું જોઈએ કે) સિદ્ધ સદૈવ સ્વસ્થ જ હોય છે. (૩-૪)
अस्वस्थस्यैव भैषज्यं स्वस्थस्य तु न दीयते । अवाप्तस्वास्थ्यकोटीनां भोगोऽन्नादेरपार्थकः ॥५॥
ઔષધ તે અસ્વસ્થને જ દેવાય છે, સ્વસ્થને કદી નહિ, તેથી સ્વાસ્થની પરાકાષ્ટાને પામેલા સિદ્ધને–પરમ સ્વસ્થ સિદ્ધોને-અનાદિને ભેગ-ઉપગ નિરર્થક છે. (૫)
अकिञ्चित्करकं ज्ञेयं मोहाभावाद्रताद्यपि । तेषां कावाद्यभावेन हन्त कण्डूयनादिवत् ॥६॥ જેવી રીતે ખાજ વગેરે ન આવતી હોય તો ખજવાળવું