________________
૪૦
શીલતાથી જૂનું દેવું ચૂકતે કરી શકાય છે, તથા એથી જ ભવિષ્યને માટે ધની મૂડી ભેગી કરી શકાય છે, તે એને ભલાઈને માગે ચાલવાની પ્રેરણા આપેાઆપ જ મળી જવાની. સારું કે ખરાબ, કોઈ પણ જાતનું કર્મ નાશ નથી પામતું : ધ શાસ્ત્રના આ સિદ્ધાંત અને ભૌતિકશાસ્ત્રના અલસંરક્ષણસંબંધી સિદ્ધાંત, એ બંને એકસરખા છે. મને સિદ્ધાંતાના સાર એટલે જ કે કોઈના પણ નાશ નથી થતા. કોઈ પણ ધર્મ શિક્ષણના અસ્તિત્વ વિશે ગમે તેટલી શંકા કેમ નાય, પણ એટલું તેા સુનિશ્ચિત છે કે કર્માંના સિદ્ધાંત સૌથી વધારે સ્થાનામાં સ્વીકારવામાં આવ્યા છે. એનાથી લાખા માનવીનાં કષ્ટો એછાં થયાં છે. અને એ જ સિદ્ધાંતને લીધે માનવીને વર્તમાન સંકટ સહન કરવાની શક્તિ પેદા કરવાનું અને ભવિષ્યનું જીવન સુધારવાનું ઉત્તેજન મળતું રહ્યું છે.” શ્રી મેાતીચંદભાઈની પ્રસ્તુત કૃતિ ‘જૈન દૃષ્ટિએ કટ
‘જૈન દૃષ્ટિએ કમ” નામનું પ્રસ્તુત પુસ્તક. શ્રી મોતીચંદ્રભાઈએ સને ૧૯૪૭માં લખેલું પણ અત્યાર સુધી તે અપ્રકાશિત હતું. એમની અન્ય કૃતિએની જેમ આ કૃતિ પણુ એમના અખંડ સ્વાધ્યાયનું ફળ છે. તત્ત્વાર્થસૂત્ર, કમ ગ્રંથ આદિ શાસ્ત્રોને આધારે તે લખાયેલું છે. તેમાં તેમણે જૈન કમ સિદ્ધાંતનું વિશદ નિરૂપણ કર્યું છે. શ્રી માતીચંદભાઈની દૃષ્ટિ આધ્યાત્મિક હોવા સાથે ત પૂત હતી. તેમની પાસે અનુભવ અને વ્યવહારના ખજાના હતા. શાસ્ત્રીય અધ્યયનના પરિણામે તેમનામાં બહુશ્રુતતા પણુ હતી. તેમની સજૂજતા ઘણી હતી. આ બધાંના લાભ તેમની અન્ય કૃતિઓની જેમ આ કૃતિને પણ મળ્યા છે. કર્મસિદ્ધાંત એ ઘણા ગહન વિષય છે, કમની ગતિ ન્યારી છે, કના ભેદ-પ્રભેદોનું અડાખીડ જંગલ છે—તેમાં પ્રવેશ-પ્રસાર અતિ મુશ્કેલ છે, છતાં શ્રી માતીચંદભાઈ પાતાની સરળ રજૂઆતથી આપણને તેમાં પ્રવેશ કરાવે છે. પુષ્કળ દાખલા-દલીલેા આપીને ગહન વિષયને પણ સરળ અને સુગ્રાહ્ય બનાવી દે છે. કના ભેદ-પ્રભેદોને સમજાવવા તેમણે
