________________
પ્રકરણ આસુક
ઉપસ’હાર
નજર સન્મુખ કર્મને ખ્યાલ રાખવા માટે નીચેની વાત પુનરાવર્તનને લાગે કરીએ.
ઘાતીકાં અને તેમનુ ફળ
ઘાતીકમ્ ચાર છે—જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, મોહનીય અને અંતરાય. આ ચારે કર્યાં આત્માના મૂળગુણના ઘાત કરે છે. અઘાતીકર્મો અને તેમનુ ફળ
અઘાતી કર્મો ચાર છે—વેદનીય, આયુષ્ય, નામ અને ગોત્ર. આ અઘાતી કર્યાં પણ સંસારમાં રખડાવનાર તેા છે જ, પણ એ આત્માના મૂળ ગુણુને હાનિ કરતા નથી, આ વાત ધ્યાનમાં રહે. ઘાતી-અઘાતી કર્મોના ક્ષયનું ફળ
ચારે ઘાતીકમના મૂળથી નાશ થાય ત્યારે પ્રાણીને કેવળ જ્ઞાન, કેવળદર્શન થાય છે, ત્યારે તે ભૂત, ભવિષ્યત્ અને વર્તમાન સર્વ ભાવાને દેખે છે, જાણે છે, છતાં એ સંસારમાં રહે છે. બાકીનાં અધાતી કર્મોના પણ સર્વથા ક્ષય થાય ત્યારે પ્રાણી માક્ષ જાય છે, ત્યારે એનું નિર્વાણ થાય છે, ત્યારે એ જન્મ, જરા, મરણ, આંટાફેરા, ઉપાધિથી દૂર થાય છે, ત્યારે એ ચેતન પેાતાના મૂળગુણમાં આવી જાય છે અને પછી એને સંસાર સાથે કાઇ પ્રકારના સંબંધ રહેતા નથી. મેાક્ષ એટલે કર્મ સાથે થયેલ સંબંધ થી આત્માની મુક્તિ, તેનાથી આત્માના છેવટના છૂટકા. આ મુક્તિ માટે આપણા પ્રયાસ છે, એ આપણા આદર્શ છે અને એ મળે એટલે સ'સારના સર્વે સ''ધા, અવરજવરના અને તાફાનના અંત આવી જાય છે.