________________
૬૮
નામક્રમ
જન દૃષ્ટિએ કમ`
પ્રાણીને ચિતારાની જેમ ચીતરી નાખનાર નામકર્માં છઠ્ઠું આવે છે. એની પ્રકૃતિની વિગતામાં જણાય છે કે એ ખરેખર ચિત્રામણ કરનાર ચિતારી છે, રંગબેરંગી આકાર આળેખનાર છે, અને પ્રાણીને ખરડી નાંખનાર છે. એને લઈને પ્રાણી નાના આકાર ધારણ કરે છે, જુદી જુદી ગતિમાં જાય છે, એના શરીરના આકારના આધાર પણ આ કમ પર રહે છે. શરીરનાં અંગોપાંગા, એના રંગ, એની ગંધ, એના રસા, સ્પર્શે અને એની ચાલવાની ગતિ એ સર્વ નાના પ્રકારના અને પ્રત્યેકના જુદા જુદા મને છે. તે ચિત્રામણુ આ નામકમ કરે છે અને એની આખરૂ, નામના, જોસ, દેખાવ વગેરે વ્યક્તિત્વના આધાર આ કમ પર રહે છે. નામકર્મોની ચૌદ પિRsપ્રકૃતિ અને આ પ્રત્યેકપ્રકૃતિ
•
આ નામક ના સમૂહભૂત ચૌદ વિભાગ પાડવામાં આવ્યા છે. તે છે પ્રાણીની ૧. ગતિ. ૨. જાતિ. ૩. એના શરીરના બાંધે. ૪. એનાં અંગે. ૫. એનાં અંગનાં ખ'ધના. ૬. એનાં પુગળાનું સમીકરણ (સંઘાતન). એના શરીરનાં હાડકાંના સાંધાઓને મેળ (સંઘયણ). ૮. એના શરીરના આકાર (સંસ્થાન). ૯. એના શરીરના રંગ (વણુ). ૧૦. એના શરીરની ગ ́ધ. ૧૧. એના રસે. ૧૨. એના હળવા ભારે સ્પર્શ. ૧૩. એની પરભવમાં જવા માટે થતી ખે'ચાણ સ્થિતિ (આનુપૂર્વી') અને ૧૪. એની ચાલવાની ગતિ. આ ૧૪ પિંડપ્રકૃતિના ઘણા વિભાગેા છે, તે વિચારતાં જણાશે કે આ નામકર્મ ખરેખર ચિતારાનું કામ કરે છે.
ચૌદ પિંડપ્રકૃતિ ઉપરાંત આ નામકર્મની આઠ પ્રત્યેકપ્રકૃતિ હાય છે. એ દરેકનું એક એક જ કાર્ય હોય છે. એના સામાન્ય ખ્યાલ એટલે છે કે એ ‘પ્રત્યેક' પ્રકૃતિ પ્રાણીને એક પ્રકારની વૈયક્તિકતા આપે છે. એના વિસ્તાર હવે પછી પ્રકૃતિગણનામાં થશે ત્યારે એનું ચિતારાપણુ' વિશેષ સ્પષ્ટ થઈ જશે.
