________________
સુલાસા
[ પ ]
હતા. સુલસા ભારે તપસ્વિની કે વિદુષી પણ નહતી. સેળ સતીઓના રાસમાં સુલસાનું નામ પહેલું શા સારુ? બીજી સતીઓએ જે કષ્ટ વેઠ્યાં છે, જે આકરી કસોટીઓ અનુભવી છે તેવું પણ સુલસાના ચરિત્રમાં કંઈ નથી બન્યું. નથી એણે સંસારનો ત્યાગ કર્યો, નથી ભારે તપ કર્યો અને છતાં સતીઓમાં જે કેઈનું પ્રથમ નામ ઉચ્ચારતું હોય તે સુલસાનું. કવિને આમાં કંઈ પક્ષપાત હશે કે સક્ઝાયની રચનાને એક અકસમાતું માત્ર હશે?
ધારે કે એ અકસ્માતું હોય, પણ ભગવાન મહાવીર જેવા વિરાગી પુરુષ, ચંપાપુરીમાંથી રાજગૃહ તરફ જતા અંબડ જેવા પરિવ્રાજકને એમ કહે “રાજગૃહી જતા છે તે ત્યાં સુલસા શ્રાવિકાને મારા ધર્મલાભ કહેજે !” એમાં સર્વ પ્રાણી પ્રત્યે સમતા અને મમતા ધરાવનારને ખુલ્લો પક્ષપાત નથી દેખાતે? ભગવાને બીજા કોઈને નહિ-રાજગૃહમાં શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ તે પારવગરનાં હતાં-ખુઢ શ્રેણિક કે અભયકુમાર, ચેલણું કે ભદ્રાને પણ નહિ, એકલી સુસાને જ સંભારીને ધર્મલાભ
જે મહામૂલે આશીર્વાદ કેમ પાઠવ્યું? - ભ, મહાવીર જે શાસનના સૂર્ય સમાન હોય તે
એમની આસપાસ અનેક રાજપુત્ર, શ્રેષ્ઠીપુત્ર, પંડિતે, વિરાગીઓની એક મોટી ગ્રહ-નક્ષત્રમાળા અહેનિશ ઘૂમતી. એમાં સુલસા સતીને શોધવા જઈએ તે એને પત્તો ન મળે. એ એટલી ભાગ્યશાલિની હતી કે એને બીજે કયાંઈ નહિ પણ ભગવાનના હૃદયમાં સ્થાન મળ્યું
