________________
[૪] મહાવીએ અને મને રમ છતાં સાદી-સુરેખ હેય તે તે દેવાનંદા બ્રાહ્મણીની. નથી એને પોતાના પ્રકાશનું અભિમાન કે નથી એને પિતાનાં વિશિષ્ટ સ્થાન કે પ્રસિદ્ધિની પરવા. ત્રિશલા માતાને સૌ સંભારશે, એમને ઉદ્દેશીને ભક્તિભીની અંજલિઓ અપશે. ત્રિશલા દેવી તે ભ૦ મહાવીરની જનની ગણાય. દેવાનંદા કેણ? એને કઈ શા સારુ સંભારે? સંભારે યા ન સંભારે પણ ૮૨ દિવસ સુધી જેણે ભ૦ મહાવીરના ઘડાતા દેહનું લાલનપાલન કર્યું છે તે દેવાનંદા માતાના પુણ્યને પ્રકાશ ભલે મંદમંદપણે પણ ચમકતું જ રહેવાને. ભ૦ મહાવીરના જીવનઘડતરના એક ઉપાદાનરૂપ ગણાવાને
ભ૦ મહાવીર ત્રિશલા દેવીના ગર્ભમાં આવ્યા તે પહેલાં ૮૨ દિવસ સુધી દેવાનંદાના ગર્ભમાં રહ્યા હતા. પણ દેવાનંદ બ્રાહ્મણ હતી-ભિક્ષુક કુળની હતી એટલે ઈંદ્ર પિતાના હરિણગમેલી દેવને એક દેવદૂતને એકલી એના ગર્ભનું હરણ કરાવ્યું. ભગવાન મહાવીર બ્રાહ્મણીની કુક્ષિમાંથી ક્ષત્રિયાણીની કુક્ષિમાં આવ્યા. ત્રિશલા માતા ઈતિહાસમાં અમર અને આરાધ્ય બની ગયાં-દેવાનંદા માતા એક બાજુ રહ્યાં અને ભગવાન મહાવીરના ભક્ત પણ જાણે કે એમને ભૂલી ગયા. | દેવાનંદાને પતિ ત્રષભદત્ત બહુ સામાન્ય કેટીના બ્રાહ્મણ હતા. બ્રાહ્મણકુંડમાં રહેતા. દેવાનંદા પિતે જાલંધર કુળની ભાર્યા હતી. મહાવીર પ્રભુ જ્યારે દેવાનંદાના ગર્ભમાં આવ્યા અને સુભાગી