________________
[ ર૨૪ ] મહાદેવીએ
વસ્તુતઃ મહાવીર અને પાર્શ્વનાથ પ્રભુની વચ્ચે કાળને લાંબા ગાળે નહે. ૧૫૦-૨૦૦ વર્ષની અંદર જ ક્રાંતિનું એવું એક મહાપૂર ફરી વળ્યું હતું કે પાર્શ્વનાથના વિદ્વાન સાધુઓ પણ મહાવીરને પૂરેપૂરા પીછાની શક્યા નહોતા. મહાવીરના માતાપિતા પણ પાશ્વપ્રભુના જ અનુયાયી હતા. આવી અંધાધુંધીમાં સોમા અને યંતીએ પ્રભુ મહાવીરને ઓળખ્યા.
સમા અને યંતીની જેમ, કૂપિકા નામના ગામ પાસે પણ ચોકીદારેએ ભ. મહાવીર અને ગોશાળાને ગુપ્તચર માની પકડેલા. એ વખતે પ્રગલ્લા અને વિજયા નામની બે સાધ્વીઓ-જે પરિત્રાજિકા બનીને એ જ ગામમાં રહેતી હતી તેમણે પ્રભુની ઓળખાણ આપી, નિરર્થક ત્રાસમાંથી બચાવી લીધા હતા. રાક અને કૂપિકા ગામના અને પહેરેગીરેએ, છેવટે, પ્રભુના પાદપદ્યમાં નમી, પિતાના દુષ્કૃતની ક્ષમા માગેલી.
સમા અને જયંતી સાધ્વીઓની જેમ એમના ભાઈ ઉત્પલની એક નિમિત્તશાસ્ત્રી તરીકેની થોડી હકીકત ભ. મહાવીરના ચરિત્રમાંથી મળે છે. પણ તે અહીં અસ્થાને ગણાય. ઉત્પલ અષ્ટાંગ નિમિત્તમાં કુશળ હતો અને ભગવાન મહાવીરને પણ અનુરાગી હતા. આવા ભાઈની બે બહેને–સોમા અને જયંતી, ભગવન મહાવીરના યુગની મહાદેવીઓમાં ઉચ્ચ સ્થાન પામે એ સ્વાભાવિક છે.