________________
[ ૨૦૦ ] મહાદેવીએ આવા સુકુમાર અને નિર્દોષ પુત્રને એકદમ ત્યાગ કરવા બદલ એમણે ઠપકે પણ આપેલ. સાચે જ, શ્રેણિક મહારાજા પિતા તરીકે પણ, સમ્રાટ હોવા છતાં યે, પૂરેપૂરા પુત્રવત્સલ હતા.
દુરાચારિણી, કર્કશાઓ પણ વ્યભિચારથી પેદા થએલા પિતાના પુત્રોને ત્યાગ નથી કરતો, તો પછી આપણું સ્નડના પ્રથમ ફળ જેવા આ પુત્રને અશેકવનની એકાંત ભૂમિ ઉપર ફેંકવામાં તમે નાનોસૂનો અન્યાય નથી કર્યો.” અશેકવનના ઉકરડામાંથી પોતાના બાળકને પાછે ઘરમાં લઈ આવતા શ્રેણિક મહારાજાએ ચેલણાને એ જ શબ્દ સંભળાવેલા. બાળકની કુમળી આંગળી એ વખતે એક કુકડાએ સહેજ કરડી ખાધેલી અને તેથી તે બુંડી બની ગઈ હતી, એટલે કેટલાક સ્નેહીજનો-મિત્રો એને કુણક કહીને પણ સંબોધતા. અજાતશત્રુના નામથી પણ એ ઈતિહાસમાં પ્રસિદ્ધ છે. માતાને એની ઉપર પ્રથમથી જ બહુ પ્રેમ નહોતે, પણ શ્રેણિકે પિતા તરીકે એને બદલે વાળી આપેલ. કુણિક આખરે કૃતક્તિ નીવડ્યો. - પુત્રના હાથથી બંદીવાન બનેલા, અથવા તે પુત્રના કાવતરામાંથી નાસી છૂટેલા અને અકાળે મૃત્યુની ગાદમાં સૂતેલા રાજવીઓની સંખ્યા એ કાળે અપવાદરૂપ હોવા છતાં અપવાદ જ ઉત્સગની સાથે સ્પર્ધા કરતા હોય એમ જણાય છે. શ્રેણિકના સમકાલીન કોશળના રાજવી પ્રસેનજીતને પણ પોતાના પુત્ર-વિરુધ્ધકના વિદ્રોહને લીધે શ્રાવસ્તીમાંથી ભાગી છૂટવું પડ્યું હતું.રસ્તામાં
