________________
[ ૧૪ર ] મહાવીઓ કહીએ તે ચાલે. સ્વપ્નમાં પણ એ કિલ્લાના પથ્થરોને જ ગંઠવાતા નિહાળે છે. એ બધાની પાછળ મૃગાવતીને મોહ તે ઊભે છે, પણ કિલ્લાને બાંધકામની જંજાળ પાછળ, અનાજનો પિઠે રાજભંડારમાં ઠલવવા પાછળ તે એટલે બધે રેકાએલા રહે છે કે મૃગાવતીને એક રીતે ભૂલી જ ગમે છે. કિલ્લે બંધાઈ જાય, ધાન્ય અને ઇધનના ગંજ ખડકાઈ જાય, થેડી શસ્ત્રાસ્ત્રની સામગ્રી સંઘરાઈ જાય, એટલે મૃગાવતી પોતાની જ છે એ વિષે એના મનમાં લવલેશ શંકાને સ્થાન નથી. મૃગાવતીને ભેટવાનો રસ્તો લાંબો થઈ પડ્યો છે, પણ દરેક પગલે-દરેક દિવસે પોતે મૃગાવતીની વધુ નજીક આવે છે એવી પાકી શ્રદ્ધા બંધાઈ ચૂકી છે. આશાતંતુના કાચા દેરથી એ ખેંચાઈ રહ્યો છે. એ તંતુ જ એને મૃગાવતી પાસે લઈ જશે એમ માની એ લગભગ નિશ્ચિત બન્યો છે. પ્રદ્યોતને પાગલ-પ્રેમી તે ન કહેવાય? કારણ કે પ્રેમી તે પવિત્ર સમર્પણતા માગે છે. અહીં એક મેહાંધ, ફૂદાની જેમ જ દીપકમાં કૂદી પડવા તૈયાર થઈને બેઠા હતા. ચિત્રાંતિ મૃગાવતીએ એનામાં હાડમાંસવાળી મૃગાવતીની મેહ લાલસા પેટાવી હતી. મૃગાવતી, હરકોઈ બહાને એ આગ ઓલવવા અને *પ્રદ્યોતના પંજામાંથી છૂટવા માગતી હતી.
સામાન્ય મહેલ કે ઘર બાંધતાં જે બે ત્રણ વર્ષ નીકળી જાય તે કૌશાંબી જેવી વિપુલ વસ્તીવાળી અને વિસ્તરેલી નગરીને પાકી કિલ્લેબંધી કરતાં સહેજે ચાર પાંચ વર્ષ નીકળી જાય. ચાર-પાંચ વર્ષ વીતવા છતાં
