________________
': હર !
• એ ચાંડાલ કુમાર એમણે એક કુશળ વૈવની જેમ ચિત્ર અને સંભૂતિના આત્માને રેગ પાર. સંસારનાં અસંખ્ય દુઃખ-દર્દ અને ભવનાં બંધનેથી છૂટવાનો રાજમાર્ગ બતાવ્યો.
સંસાર અને સંસારીઓના ઉપદ્રવ હતાં, આત્માને ઉચ્ચ શ્રેણી ઉપર આરૂઢ કરવાનું સદ્ભાગ્ય કાઈ વિરલને જ સાંપડે છે. તમારા ભાગ્યે તમને એ અનુકૂળ તક મળી છે. અનંતકાળના હિસાબે આ દુખ અને આ ટૂંકું જીવન શી બિસાતમાં છે? વીરતાથી દુ:ખ, કષ્ટ માત્રનો સામનો કરો, આફતને આમંત્રણ આપો અને એ રીતે સંસારના સુખ-દુઃખને પણ તમારા દાસાનુદાસ જેવા બનાવી લો.”
ચિત્ર અને સંભૂતિને એ ઉપદેશ રૂ. દીક્ષાના દ્વારમાં થઈને એમણે પારલૌકિક કલ્યાણના ગર્ભાગારમાં પ્રવેશ કર્યો. મુનિ પણાના અંગીકારે ચાંડાલપણાને મેલ ધોઈ નાખ્યો. બે ભાઈઓએ જાણે ફરી એક વાર સદેહે પુનર્જન્મ લીધે હોય તેમ નિર્ભયપણે પૃથ્વી ઉપર વિચારવા માંડયું. રખેને કયાં ક્રોધ, મેહ, માન કે માયાની કલુષિત હવા લાગી જાય એટલા સારૂ પ્રાયઃ વનની વૃક્ષ છાયા નીચે કે ગિરિની ગુફાના આશ્રયે તેઓ રાતદિવસ નિર્ગમે છે. મહિને મહિને દિવસે એક વાર વસતિમાં આહારની આશાએ આવે છે. દેહના નિભાવ સિવાય, બાકીની બધી ફીકર તજી દીધો છે. અશુદ્ધિના દ્વાર આગળ નિગ્રહની મોટી મણ-મણની શિલાઓ ગોઠવી છે.
મુનિ સંભૂતિ માટે એક દુર્ભાગી દિવસ ઊગ્યો. સંયમમાં સહાય કરતી એક શિલા તે દિવસે અયાનક ઉખડી પડી. નાનું છિદ્ર મળતાં જ પાણીને ઘેધમાર પ્રવાહ જેમ બહાર નીકળી 2 તેમ સંભૂતિ મુનિને વાસના-પગ બંધનેને તેડી બહાર ધસી આવ્યો.
હસ્તિનાપુરમાં આવી ચડેલા મુનિ સંભૂતિને, મહામંત્રી નમુચીએ માર્ગે જતાં ઓળખ્યાઃ સંભૂતિ-મુનિ મહિનાભરના ઉપવાસને અંતે આજે વિશુદ્ધ આહાર મેળવવા વસતિમાં આવ્યા હતા.