________________
સિદિલ અને સાધના
શકાય. તમને બાળીને-તમને રઝળતા મૂકીને જઉં તે ત્યાં પણ મને - ચેન ન પડે. મારી મીલ્કતને તમે માત્ર દાન ન માનતા--હું પોતે જ છું એમ માનજે.”
મતલબ કે સૌને સમજાવી-સૌની વિદાય લઈને જિનરાજદાસ સંસારમાંથી ચાલી નીકળ્યા.
જંગલો, પહાડે, ગુફાઓ જિનરાજદાસ ખુંદી વળ્યા. બની શકે એટલા સંતો અને સાધુઓના સત્સંગ કર્યા. તત્વજ્ઞ પુરૂષોની સેવા કરી. જેટલાં કષ્ટો સહી શકાય તેટલાં વેચ્યાં. પણ અંતરની તરસ ન છીપી-રોજ રોજ વધતી ચાલી.
કાળા વાદળની ઘટા છવાઈ હોય એવા દૂરથી દેખાતા પર્વત જોઇને જિનરાજદાસ દેહની દરકાર કર્યા વિના ત્યાં પહોંચ્યા. નીતરતા સૌંદર્યરસે એમને ઘડીભર અભિભૂત ક્યી. હદયને એથી અત્યંત આનંદ થયો. ઝરણાંનાં ગીત અને પક્ષીનાં કલરવ શાંતિથી ધરાઈ ધરાઈને માણ્યાં. પણ તેઓ કઈ પ્રકૃતિનો આનંદ માણવા ઘેરથી નહોતા નીકળ્યા. અંતરની તરસ એકાદ ક્ષણ ભલે ભૂલાય, પણ એ સંતૃપ્ત તે ન જ થાય. ' પ્રકૃતિના સૌંદર્યમાં રસ હત-સમાધાન ન હતું. એમાં આસ્વાદ હતો તેમ છલના પણ હતી.
એટલે તે જિનરાજદાસ પગ વાળીને કયાંઈ ન બેઠા. ભૂખ, તરસ કે ટાઢ તડકાની પરવા કર્યા વિના-આપત્તિ કે વિપત્તિની ચિંતા કર્યા વિના એમણે ભમવા માંડયું. જે અતુલ વિલાસનાં સાધન એમણે પિતાની આસપાસ વસાવ્યાં હતાં તેની પાઈએ પાઈ કીમત ચૂકવવા માંડી. થોડા વખતની અંદર એમને ભારે કરજ ચૂકવવાનું હતું. એ જ ખ્યાલથી પ્રેરાઈ એમણે વનેચરની જેમ ફરી અરણ્યઅટવીએ વીંધવા માંડી.
