________________
આધ્યાત્મિક આરોગ્ય શારીરિક આરણ્ય હોય ત્યાં સ્વાભાવિક બળ, સ્કૃત્તિ ને ઉત્સાહ પણ હોય. ટાઢ, તડકે ને બીજા ઉપદ્ર સામે ઝૂઝવાની જે શક્તિ તેનું જ બીજું નામ આરોગ્ય. બીમાર માણસ, જેણે સાહસ, કુત્તિ ગુમાવ્યાં છે તે નાનું સરખું જોખમ ખેડવાને ભાગ્યે જ તૈયાર થશે. શારીરિક આરોગ્ય જેવું જ આધ્યાત્મિક આરોગ્ય પણ છે એમ કહીએ તો ચાલે. માત્ર એને કર્તવ્યપ્રદેશ જુદે હોય છે. આવું આધ્યાત્મિક આરોગ્ય માનવપ્રાણી સિવાય બીજા કઈ પ્રાણીના ભાગ્યમાં લખાએલું જાણ્યું નથી. આધ્યામિક આરોગ્ય જેણે મેળવ્યું હોય છે તેના સંવેદન બીજાઓ કરતાં વધુ ગંભીર, પવિત્ર અને તીવ્ર હોય છે. એક-બે દૃષ્ટાંત આપવાથી એ વાત વધુ સ્પષ્ટ થશે.
એક ભાઈએ એક દિવસે વાતવાતમાં કહ્યું?
“મારા પિતા મૂળથી જ ધાર્મિક વૃત્તિના અને સરળ પ્રકૃતિના હતા. એક વાર તેઓ બહારથી ઘરના આંગણામાં આવીને ઊભા રહ્યા તે જ વખતે ઝાડ ઉપર પાનના ગુંડ વચ્ચે બેઠેલા એક સુંદર પક્ષી તરફ તેમની નજર ગઈ
