________________
30
અને જવાબ પછી પાછા તે શિબિરાર્થી મને શું કહે વિચારો તૈયાર થાય છે. સાદી સીમ્પલ ભાષામાં મનની છે તે તમે જરીક ધ્યાનથી સાંભળજો .
ને આહારની કડી જોડી આપતી કેટલી બધી કહેવતો ' કહ્યું કે લખનૌની સંસ્થાનો રીપોર્ટ આપણે પ્રચલિત છે. સાચો માની લઈએ અને સ્વીકારી લઈએ પણ તમે - “આહાર તેવો ઓડકાર.” સમજી લો કે આરોગ્ય એક પ્રકારનું નહિ પણ બે જેવું અન્ન તેવું મન.’ પ્રકારનું છે. એક છે ફીઝીકલહેલ્થ અને બીજું છે ‘વી આર, વોટ વી ઈટ.' મેન્ટલહેલ્થ, સપોસ કદાચ સમજી લો કે તમે સ્વામિ વિવેકાનંદ કહેતા હતા કે માણસનો સ્વભાવ કાંદા-લસણનો ઉપયોગ કર્યો અને તમારી કેવો છે ? જાણવા માટે માણસનું મોટું જોવું જરૂરી ફીઝીકલહેલ્થ સુધરી ગઈ, પણ સાથોસાથ જો તમારી નથી. તમે મને તેના નિયત ભોજનની થાળી બતાવો મેન્ટલહેલ્થ બગડી જાય તો !
તો હું તમને કહી બતાડું કે એ માણસનો સ્વભાવ ફીઝીકલ હેલ્થ ગમે તેટલી સારી હોય પણ કેવો હશે ! માણસની મેન્ટલહેલ્થનું જો ઠેકાણું ન હોય તો વિશ્વમાં અને દેશમાં બુદ્ધિશાળી પ્રજા કઈ ? ફીઝીકલ હેલ્થને શું કરવાની ? બને આરોગ્ય
| વિશ્વમાં નજર કરો અને સહુથી કાર્યશીલ બરાબર જળવાવા જોઈએ.
અને બુદ્ધિશાળી દેશને શોધી કાઢો. બધાએ એકમતે | મારી વાતને અધવચ્ચેથી જ કાપતાં તેમણે
જાપાનનું નામ આપવું પડશે. ટેકનોલોજીમાં આ કહ્યું કે ગુરુદેવ ! આપ જે કહો છો તે સોએ સો
દેશ આજે સૌથી આગળ છે. અમેરિકાની ટકા સાચું છે. લખનૌના રીપોર્ટ જાણ્યા પછી મેં એરકંડીશન્ડ માર્કેટો મેડ-ઈન-જા પાન'વાળી કાંદા-લસણને દવા સ્વરૂપે લેવાની શરૂઆત કરી વેરાઈટીઝોથી ઉભરાઈ રહી છે. આ દેશની આ દીધી છે, પણ જ્યારથી મેં આ ચીજ લેવાનો પ્રારંભ પ્રગતિના મૂળમાં તેનો આહાર કારણ છે. જાપાન કર્યો છે ત્યારથી મારા સ્વભાવમાં એકાએક ચન્ને દેશનો મુખ્ય ખોરાક છે, ભાત ! આવ્યો છે. મેં પૂછયું કે શું ચેન્જ આવ્યો છે ?
આયુર્વેદે ધાન્યમાં સર્વોત્કૃષ્ટ ધાન્ય તરીકે તરત તેમના પત્નીએ ઉતાવળા થઈને કહ્યું કે છેલ્લા
ચોખાનો સ્વીકાર કર્યો છે. એજ રીતે ભારતની બે વરસથી તેમનો સ્વભાવ બહુ ગરમ અને
સૌથી બુદ્ધિશાળી પ્રજાનું નામ આપવું હશે તો ગુસ્સાખોર બનવા લાગ્યો છે. પહેલાં કયારેય
મદ્રાસી અને બંગાળીને યાદ કરવા જ પડશે. આ ઉશ્કેરાઈ જતા ન હતા પણ હવે હેજ સ્ટેજ વાતમાં
બન્ને પ્રજાઓનો પ્રધાન ખોરાક છે. ચાવલ ! તરત ગરમ થઈ જાય છે.
આયુર્વેદ ચાવલને પચવામાં હલકા ગણ્યા છે. જે - પતિશ્રીએ કહ્યું કે હા સાહેબ ! એની વાત
પચવામાં હલકું હોય છે, તે શરીરમાં સ્કૂર્તિ અને બિકુલ સાચી છે. જ્યારથી આ કાંદા-લસણ ખાવા માઈન્ડમાં બુદ્ધિની વૃદ્ધિ કરે છે. જે પચવામાં મંડયો છું ત્યારથી જ આ રામાયણ શરૂ થઈ છે, ભારે હોય છે તે શરીરમાં અને બુદ્ધિમાં જડતા પેદા પણ હવે આજથી તે સ્ટોપ કરી દઈશ.
ન કરે છે. | મારે તમને સહુને કહેવું છે કે આહારસંહિતાના અજીબ પ્રાણીઓ ગુજરાતીઓ : નિયમો માત્ર હિંસા અને અહિંસા પર નિર્ભર નથી.
સૌથી વધારે આળસુ પ્રજાનું નામ આપવું એમાં તન-મનનું આરોગ્ય અને અધ્યાત્મ પણ જોડાયેલું
હોય તો ગૌરવવંતા ગુજરાતને જ યાદ કરવું પડે. છે. શરીરમાં જે ખોરાક દાખલ થાય છે, તેમાંથી જ
ગુજરાતીઓનું એક ખાસ લક્ષણ છે કે ‘પગાર વધારે શરીરની સાત ધાતુઓ બને છે. એમાંથી જ મનના
MAKARAND