________________
૨૨
વરસ, દસકાને સદીમાં વિચારનારા ત્યારથી પૃથ્વીના ઈતિહાસને પહેલે કાળ આપણને લાખે નેકડો વર્ષમાં જેની એ આ કેમ્બ્રીઅને પૂર્વેના જીવને ગણતરી થાય છે તેવા આ યુગ, મહાયુગે તબક્કો શરૂ થયું ગણાય છે. ને જીવકપના સમયગાળાને સ્પષ્ટ રીતે જીગારંભ ક૯૫ - (Archaeozoic Era) સમજવા સહેજ મુશકેલ લાગે છે.
આ જીવકલ્પમાં પર્વત-નિમણ અને પણ એને કંઈક તુલનાત્મક ખ્યાલ જવાળામુખેની ઉત્પાતની ક્રિયા વ્યાપક સ્વમેળવવું હોય તે પૃથ્વીના ઈતિહાસના રૂપમાં જોવા મળે છે. લેખંડના થરે ચાર અબજ વર્ષને ફક્ત ચાલીસ વર્ષના બંધાવા શરૂ થાય છે. ગાળામાં પ્રમાણસર ગોઠવી દઈએ તે-
જીવતત્ત્વનો આરંભ. સમુદ્રમાં શેવાળ જેની આજે ચાલીસમી વર્ષગાંઠ હોય (Algae) ને ફંગસ (Fungus) જેવી પ્રાથ. તેવી વ્યક્તિની ૧૪ વર્ષની ઉંમરે પૃથ્વી મિક કક્ષાની વનસ્પતિના સ્વરૂપમાં થાય છે. પર જીવતવ પ્રકયું હશે,
આધ છવક૯૫ - (Protetozoic Era) - ૨૦ મે વર્ષો પૂર્વજીવકલ૫ અને આ જીવકલ્પમાં ભૂતળાંકે ૩૮ મે વર્ષે મધ્યજીવકલ્પ શરૂ થયા (Geosynolines) માં છીછરા સમુદ્રો રચાય છે.
ઉત્તર અમેરિકા ખંડ લગભગ આખે જ ૩૯મા વર્ષની ઉપર ૪ મહિના સમુદ્રની અંદર ડૂબેલું રહે છે, ને થતાં ઉત્તર જીવકલ્પને ટશીએરી મહાયુગ બ્લેક સુપીરિયરનો જે ભાગ બહાર રહે છે આરંભાયે હશે;
ત્યાં આ કાળ દરમિયાન લેખંડના વિશાળ છે અને કવટર્નરી મહાયુગ આજથી ચાર થર બંધાય છે. દિવસ પહેલાં જ બેઠો હશે,
આ સમુદ્ર ને સરોવરમાં બેકટીરિયા, વાદળી - જ્યારે પ્લાઈટસીન યુગના છેલ્લા હિમ ને અન્ય સૂક્ષમ જંતુઓની પ્રાથમિક કક્ષાની યુગને પૂરો થયાને ફિક્ત એ જ કલાક થયા આદ્ય પ્રાણીસૃષ્ટિ જોવા મળે છે.
સમગ્ર રીતે જોતાં કેબ્રીઅન પૂના કેશન પૂર્વેના જીવકને તબક્કો તબકકામાં ક્યાંક સૂકાં રણ હતાં તે કયાંક (Pre-Cambrian)
હિમપ્રદેશે પણ હતા. ' જયારે કરેલા ભૂપૃષ્ઠના નીચા ભાગમાં ન જવાળામુખે દ્વારા લાવારસ પથરાવાની પાણી ભરાતાં પહેલ-વહેલા મહાસાગર રચાયા ક્રિયા વ્યાપક હતી, અને ઠેકઠેકાણે પર્વતે. અને આમ ખંડમાં ફેરવાયેલા ઊંચા ઊભા થયેલા ને પાછા ઘસાઈ ગયેલા. ભાગમાં મીઠા પાણીનાં સરવરેને નદી-ન ફિલેન્ડ અને ઉત્તર અમેરિકામાં ઝરણાં ઉત્પન થયાં,
હિમાલયને આલ્પસ જેટલી ઊંચી તેના પરિણામે ખડકમાં જે ઘર્ષણ પર્વતમાળાઓ એક જ સ્થળે એક પછી એક અથવા ધોવાણ-ખવાણ (Erosion) શરૂ થયાં ઊભી થઈને નાશ પામેલી.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org