________________
" પ૩
'
?
સમુદ્રથી ઘેરાયેલું ભારત નવમે દ્વીપ છે “ભાજ” નામથી પ્રસિદ્ધ છે. ભારત દ્વીપ ઉત્તરથી દક્ષિણ તરફ હજારો આ દ્વીપમાં સાત પ્રધાન નદીઓ છે.
જન લાંબો છે. ભારતના ઉપર પ્રમાણે નવ લક્ષથી લઈને શાકદ્વીપ સુધીના લોકોની ભાગ છે. ભારતની સ્થિતિ મધ્યમાં છે ઊંમર ૫૦૦૦ (પાંચ હજાર) વર્ષ છે.
આમ પૂર્વ તરફ કિરાત અને પશ્ચિમમાં અહીં વર્ણાશ્રમધર્મનું પાલન કરવામાં યવને રહે છે. મધ્ય–ભાગમાં બ્રાહ્મણ આદિ આવે છે. વણે નિવાસ કરે છે.
આર્ય કર, વિવંશ અને ભાવિ–આ. વેદસ્મૃતિ આદિ નદીઓ પારિજાત્ર ત્યાંના બ્રાહ્મણ આદિ વર્ણોની સંજ્ઞાઓ છે. પર્વતથી નીકળી છે.
ચંદ્રમા તેમના આરાધ્ય દેવ છે. લક્ષદ્વીપને વિંધ્યાચળમાંથી નર્મદા વગેરે પ્રગટ વિસ્તાર ૨,૦૦,૦૦૦ (બે લાખ) યોજન છે. થઈ છે.
તે એટલા જ મોટા ઈશ્વરસના સમુદ્રથી સહય-પર્વતમાંથી તાપી, પોષણ,
ઘેરાયેલો છે. એના પછી શામલ દ્વીપ ગોદાવરી, ભીમરથી અને કૃષ્ણવેલા વગેરે છે. જે પ્લેક્ષદ્વીપ કરતાં બમણો મોટો છે. નદીઓને પ્રાદુર્ભાવ થયો છે.
વપુમાનના સાત પુત્ર શામલદ્વીપના મલયાચલથી કૃતમાલા વગેરે અને
સ્વામી થયા. જેમનાં નામ આ પ્રમાણે છે.મહેન્દ્ર પર્વતમાંથી વિસામા વગેરે નદીઓ નીકળી છે.
ત, હરિત, જીમૂત, લહિત, વૈત, શક્તિમાન પર્વતમાંથી કુમારી વગેરે
= માનસ અને સુપ્રભ આ નામ ઉપરથી
ને ત્યાંના સાત વર્ષ છે, તે લક્ષદ્વીપ કરતાં અને હિમાલયમાંથી ચંદ્રભાગા વગેરે બમણો છે. નદીઓનો પ્રાદુર્ભાવ થયો છે.
તથા તેનાથી બમણું પરિમાણવાળા સુદ જબૂદ્વીપને વિસ્તાર ૧,૦૦,૦૦૦ (એક નામક” મદીરાના સમુદ્રથી ઘેરાયેલું છે. લાખ) જન છે.
કુમુદ, અનલ, બલાહક, દ્રોણ, કઠ આ દ્વીપ માટે ચારે તરફથી ૧,૦૦,૦૦૦ મહિષ, અને ક માન–આ મર્યાદા પર્વત (એક લાખ) જન વિશાળ ખારા પાણીના છે. ત્યાં સાત પ્રધાન નદીઓ છે. કપિલ, સમુદ્રથી ઘેરાયેલું છે.
અરુણ, પતિ અને કૃષ્ણ–આ ત્યાંના બ્રાહ્મણ આ ક્ષાર સમુદ્રને ઘેરીને વક્ષદ્વીપ
૧ આદિ વર્ણ છે, ત્યાંના લોકો વાયુદેવતાની રહેલો છે. મેધાતિથિના સાત પુત્રો લક્ષ પજા કરે છે. તે મદિરાના સમુદ્રથી લેક દ્વીપના સ્વામી છે. શાંતમય, શિશિર, ઘેરાયેલા છે. સુખદય, આનંદ, શિવ, ક્ષેત્ર, અને પ્રવ આના પછી કુશદ્વીપ છે. જ્યોતિમાન આ સાત જ મેધાતિથિના પુત્ર છે, આ ના પુત્ર આ દ્વીપના સ્વામી છે. ઉભિદ, બધાના નામ ઉપરથી ઉપરના સાત વર્ષો છે. ધેનુમાન, દ્વિર, લંબન, વૈર્ય, કપિલ,
ગેમેધ, ચંદ્ર, નારદ, હૃદભિ, મક, અને પ્રભાર–આ સાત તેમનાં નામ છે. સુમના અને શૈલ–આ તે વર્ષોના સુંદર આ પુત્રોના નામ પર સાત વર્ષ (પ્રદેશ) મર્યાદા પર્વત છે. ત્યાંના સુંદર નિવાસી છે. દમી, શુષમી, નેહ, અને મંદ આ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org