________________
विद्यते तथा antar
१४ रज्जुमित प्रमाण योजममिते ११/१९ दूरे ऽयोध्यानगरी बस से तस्या नैऋत्यकोणे (दक्षिण-पश्चिमयोमध्ये) १,८५,००० क्रोशमिते दूरान्तरे वयं स्थिताः स्मः । तदिदु वर्तमान विश्व सुविशालस्य समुद्रस्य मध्ये • लघु- महतामनेकद्वीपानां समूहरूपमिव विद्यते ।
-रज्जुः असंख्यात कोटिकोटियोजनानां मानम् । अस्य रज्जु-प्रमाणस्य विश्वस्य मध्यमागेयाख्यानां द्वीप समुद्राणां यत्तु लमास्ते । तस्य सर्वस्य मध्यभाग एव जम्बूद्वीपों विद्यते यस्य प्रमाण पूर्व पश्चिमतः- उत्तर-दक्षिणती लक्षोजनमितमस्ति ।
'वत
तस्य जम्बूद्वीपस्य मध्यभागे मेरुपर्वतोऽस्ववस्थितः। तत्पूर्व-पश्चिमदिशि 'महाविदेहतथोत्तरे - एकः पर्वत एक "क्रमेण त्रयः पर्वतास्त्रीणि क्षेत्राणि विद्यन्ते । इत्थ सम्पूर्ण जम्बूद्वीपे सप्त क्षेत्राणि पेट पर्वताच वर्तन्ते
तत्र दक्षिणदिशन्ति क्षेत्रमस्ति मिधान ं भरतक्षेत्रमिति वर्तते । तस्य पूर्वपश्चिमयोः प्रमाण १४४७१५/१९ योजनात्मक मस्ति । तयोत्तर-दक्षिणयोः प्रमाण ५२६ ६ / १९ योजनात्मक विद्यते । तस्य भरत क्षेत्रस्य मध्यमार्गे बैसा ढयमामा पत्र तोऽस्ति । तस्योचता २५ योजनमिलोस् । उत्तर-दक्षिणयोः विस्तीरः ५० योजनानि, तथा पूर्व - पश्चिमयोः दाता १००७२ ११/१९ यो० प्रमाणा वतु ते ।
तस्माद् भरत क्षेत्रस्थभागद्वयं जातमास्ते, १. उराध भरतक्षेत्रम् र दक्षिणाध भरतक्षेत्रं बेति ।
दक्षिणाई भरतस्य पूर्व-पश्विमयोः प्रमाणं ९७४४ १२/१९ योजनमित विद्यते ।
अस्य दक्षिणाध-भरत क्षेत्रस्य यथार्थ तो हि मम अकावैतादपत्र तातू ११४
Jain Education International
... अत एव हि कविशूरस्य धुरन्धरस्य विदुषः श्री दीपविजयकविराजस्य श्री अष्टापद्महातीर्थ - स्य पूजापद्धतौ निम्नलिखितानुसार मुल्छेखो ऽस्ति -
"सिद्धगिरिथी हे वेगलो रे,
एक लाख पचाशी हजार रे । इति ।
अस्त्र व 'निवसामः, स ८००० मील - प्रमाणमितो भागः दक्षिणभारतस्य मध्यबिन्दुरूषोऽयोध्याया ऋित्यकोण' ८५,००० कोशमितेऽन्तरे (१ कोश २ मा प्रमाणगणनया ४६,२५०० मा० मिते, तथा २|| मा० गणनया ५,०८७५० मा० मिते) सर्व तो जलेनावेष्टित लघु- महतानेकेषां द्वीपानां समू वर्तमान- विश्वरूपेणास्तेत्येवनियो भवति ।
ST
वर्तमान विश्वस्य जलपरीतत्वें ऐतिह्य घटनाद्वयम् वस्तुतस्तु शास्त्रमर्यादानुसार भरतक्षेत्रे क्षार जल न कदापि भवितुमर्हति, समुद्रस्तु द्वीपाद् बहिर्भवति, तथाप्यथत्वेऽस्माकं ज्ञातविश्वस्य समन्ततः क्षार जल दृश्यते, तत् किं किमर्थञ्च ? तदेतदयावबोधाय निम्नलि खित घटनाद्वय विचारणीय भवति
(१) द्वितीयतीर्थ करस्य श्रीअजितनाथ प्रभोः समये द्वितीयस्य चक्रवर्तिनः सगरमहाराजस्य
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org