________________
સમાધાન આ પ્રમાણે છે.
અયોગી ગુણ સ્થાનક સુધી તો ઉત્સર્ગ સાધના છે, અને અહીં અપવાદ સાધનાનો અધિકાર છે, તેથી અપવાદ સાધના અહીં પૂરી થઈ જે શુકલ ધ્યાનના બીજા પાયે હજી સચેતનાનું એક આત્મ ધર્મે રાખવું તે પ્રયોગ છે. હજી સયોગવીર્ય ઉર્દૂક અનુગતનું સહાય છે તથા શ્રુતજ્ઞાનનું આલંબન છે ત્યાં સુધી અપવાદ છે માટે ક્ષીણમોહ ગુણસ્થાનકે એવંભૂતનય અપવાદે ભાવ સેવના જાણવી.
ઉત્સર્ગે સમકિતગુણ પ્રગટ્યો, નેગમ પ્રભુતા અંશેજી; સંગ્રહ આતમ સત્તાલંબી, મુનિપદ ભાવ પ્રશંસેજી. - શ્રી. ૬
– હવે ઉત્સર્ગ માર્ગે ભાવ સેવનાના સાતનયે કરી સાત ભેદ કહેવામાં આવે છે. અહીંયા જેટલું આત્મધર્મરૂપ કાર્ય નીપજે છે, તે ઉત્સર્ગ સેવા કહેવાય છે.
(૧) આત્માનો ક્ષાયિક આત્મિક તત્ત્વ નિર્ધારરૂપ શુદ્ધ સમકિતરૂપ ગુણ પ્રગટ્યો, ત્યારે એ સાધક આત્માનો અંશે પ્રભુતાનો ગુણ પ્રગટ્યો, તેથી આત્માનું અંશે કાર્ય થયું, તેને નૈગમનય ઉત્સર્ગ ભાવ સેવા કહેવાય છે. તન્મયપણે થઈ રહેવું એ સેવાનો અર્થ છે. હજી આત્માના અનંતાગુણમાંનો એક ગુણ પ્રગટ્યો છે માટે તેને સેવા (સેવના) કહે છે. ઉપાદાન નિષ્પતિ થવી તે ઉત્સર્ગ સેવા છે.
(૨) સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત થવાથી ભાવમુનિપણું પ્રાપ્ત થાય છે એટલે આત્મસત્તાનો અંશે અનુભવ થયો છે. તેથી તે હવે સ્વસત્તાલંબી શુદ્ધ ધર્મમયી થયો તે જ આત્મસત્તા ભાસન ૨મણ, એકત્વ સત્તા સન્મુખ થકો રહે એટલે કે ઉપાદાન જાગ્રત થયું માટે સંગ્રહનયે ઉત્સર્ગ ભાવ સેવા કહીએ.
(૩) જ્યારે તે સાધક આત્મા અપ્રમત્ત સ્થિતિ મેળવીને ઉપાદાન
શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીસી
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
૮૭
www.jainelibrary.org
