________________
અર્થ : જે દુર્જનો છે તેનો સંગ છોડીને, જેઓ સદ્ગુરુ અથવા કે તેમના જેવા જ આત્માઓનો સંગ કરી, પોતાના જોગ એટલે કે મન,
વચન, કાયાના યોગ તેનું સામર્થ્ય એટલે બળ, અને ચિત્તનો ભાવ આત્મમુક્તિ માટે ધરે છે તેઓ અવશ્ય મુક્તિ પામે છે.
માન અપમાન ચિત્ત સમ ગણે, સમ ગણે કનક પાષાણ રે; વંદક નિંદક સમ ગણે, ઈશ્યો હોય તે જાણ રે. ૯
અર્થ આવો આત્મા માન મળે કે અપમાન મળે તે બંનેને શું સરખા ગણે. સોનું હોય કે પથ્થર હોય બંનેને સરખા ગણે. પોતાના હું પ્રત્યે ભક્તિભાવ રાખનાર હોય કે પોતાની નિંદા કરનાર જીવ છું હોય એ બંનેને સરખા ગણે. આવા સમદષ્ટિવાન આપણે થવું શું જોઈએ. તેમ જાણવું.
સર્વ જગજંતુને સમ ગણે, સમ ગણે તૃણ મણિ ભાવ રે; મુક્તિ સંસાર બહુ સમ ગણે, મુણે ભવજલનિધિ નાવરે. ૧૦ અર્થઃ આ દુનિયાના બધા જીવજંતુને સરખા ગણે. એક તરફ રત્ન હોય અને એક તરફ તણખલું હોય તો તે બંનેને સરખા ગણે. આવી સમદષ્ટિવાળા જ્ઞાની હોય. આ સંસારમાં રહીને સદેહે મોક્ષસુખ અનુભવતો સાધક સંસાર અને મોક્ષ બંને સરખા ગણે, આવી બંને સ્થિતિમાં પોતે સમભાવે રહે. અને એ રીતે સાધક પોતાની જીવન નાવને આ સંસારરૂપ સમુદ્રમાં સફળ રીતે હંકારીને કાંઠે લઈ જાય છે.
આપણો આતમભાવ જે, એક ચેતન આધાર રે;
અવર સવિ સાથે સંયોગથી, એહ નિજ પરિકર સાર રે. ૧૧ ( અર્થ ? આપણો આત્મભાવ અન્ય સર્વ સાથે સંયોગ છોડીને માત્ર ૩ ચેતનનો આધાર લઈ લે. એ જ પોતાના દ્રવ્યના ગુણોના સમૂહના
સારરૂપ છે.
શ્રી આનંદઘનજીની ચોવીસી
૩૧
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org