________________
કે ઉપદેશે, હેય ધર્મના નય, નિપા, ભાંગા તે હેયરૂપ અને ઉપાદેય રૂ૫ રે છે ધર્મના નય નિક્ષેપા તે ઉપાદેયરૂપ પ્રરૂપતી એવી શ્રી કુંથુનાથ ભગવાનની છે દેશનાનો પ્રવાહ છે.
કુંથુનાથ પ્રભુ દેશના રે, સાધન સાધક સિદ્ધિ; ગૌણ મુખ્યતા વચનમાં રે, જ્ઞાન તે સકલ સમૃદ્ધિ રે.. કે.૩
શ્રી કુંથુનાથ ભગવાનનો ઉપદેશ એવો છે કે જેના વડે સાધન શું કહેતાં રત્નત્રયી પૂર્ણ અભેદતારૂપ નિપજાવવાના ઉપાય છે. વળી છે ઉપદેશ એવો કરે છે કે જે વખતે જે ગુણને મુખ્યતાએ કહેવાનો હોય છે છે. તે કહે, બાકીના તે વખતે ગૌણતાએ અનંતા ધર્મનું પરિણમન પોતાની છે અંદર હોય છે જ. પણ જ્ઞાન તો સકલ શેયને જાણનાર સમૃદ્ધ છે. પણ વાણીમાં બોલતાં એક મુખ્ય અને બાકીના ભાવ ગૌણતાએ રહે છે. 3 વસ્તુ અનંત સ્વભાવ છે રે, અનંત કથક તસુ નામ; ગ્રાહક અવસર બોધથી રે, કહેવે અર્પિત કામો રે. . કુ. ૪ ૩
વસ્તુ એટલે દ્રવ્યો અનંત સ્વભાવવાળી છે. સર્વ દ્રવ્યો અનંતતા યુક્ત છે નું છે. તેમજ વસ્તુનું નામ જીવ અથવા પુદ્ગલ છે તે પણ અનંતતાને કહે , $ છે. એટલે કે જીવ શબ્દ બોલતાની સાથે જીવના અનંતા ધર્મ છે તે સર્વ હું બોલાયા તેમ સમજવું જોઇએ. પરંતુ ગ્રાહક (શ્રોતા)નું જેવું જાણપણું 23 હોય તેવો ઉપદેશ ભગવાન કરે છે. તેઓ તો એક સમયના જ્ઞાનમાં 3; સર્વને જાણે છે. પણ સામે જેવો શ્રોતા હોય તે પ્રમાણે કહે છે. જે સમયે છે છે જે ધર્મ કહેવાનું પ્રયોજન હોય તે અવસરે તે ધર્મને વચનને વિષે અર્પિત ! કુ કહેવાય એટલે ગ્રહણ કરે જ્યારે બાકીના અનંતા ધર્મ છે તો પણ હું હું પ્રયોજન વિના ગવષે નહીં, પણ શ્રદ્ધામાં છે તેને અનર્પિત કહેવાય છે. -
શેષ અનર્પિત ધર્મને રે, સાપેક્ષ શ્રદ્ધાબોધ; ઉભય રહિત ભાસન હુવે રે, પ્રગટે કેવલ બોધ રે....કુપ
૧૧૮
વીર-રાજપથદર્શિની - ૨
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
