Anekantjaipataka Part 05

SR No.: 005536
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust
Publication Year: 2013
Total Pages: 350
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 8 MB

Page 299

अधिकार: ) -
व्याख्या- विवरण - विवेचनसमन्विता
( २७८ ) एवमनेकान्तात्मकमिह तत्त्वं दर्शितं मया लेशात् । जडजनहिताय कृपया गुरुप्रसादाज्जडेनापि ॥१॥
१
( २७९ ) प्रतिपक्षदोषवत्या ये खल्वेकान्तवादयुक्त्याऽपि ।
* બાળા
उपसंहरन्नाह-एवमित्यादि । एवम् उक्तनीत्या अनेकान्तात्मकमिह प्रकरणे तत्त्वं दर्शितं मया लेशात् लेशेन । किमित्याह - जडमतिहिताय । केन हेतुनेत्याह- कृपया । कुतो हेतोरित्याहગુરુપ્રભાવાત્ । િિવશિèન મયેત્સાહ-નડેનાપિ-મબુદ્ધિનાઽપિ ॥॥
I
अधिकृतार्थमेव विशेषेण व्याचिख्यासुराह - प्रतिपक्षेत्यादि । प्रतिपक्षदोषवत्या
... અનેકાંતરશ્મિ
અનેકાંતરૂપ (સદસદ્, નિત્યાનિત્યપણે અનેકરૂપ) માનવામાં જ પ્રમાણ-પ્રમેયરૂપ વ્યવહાર સિદ્ધ થાય છે, અન્યથા નહીં.
१४२२
આ પ્રમાણે ગ્રંથકારશ્રીએ, એકાંતવાદનું આમૂલફૂલ ઉન્મૂલન કરીને, અનેકાંતવાદની વિજયપતાકા ફરકાવવા દ્વારા ખરેખર પોતાની કૃતિનું નામ ચરિતાર્થ કર્યું.
ગ્રંથકારશ્રીએ દશ શ્લોકથી ગ્રંથની શરૂઆત કરી હતી, હવે દશ શ્લોકથી તેની પૂર્ણાહુતિ કરવા પોતાનો આંતરિક આશય રજૂ કરે છે -
* દશ શ્લોક દ્વારા ઉપસંહારભૂત વક્તવ્ય * પ્રથમ શ્લોક
* ગ્રંથરચના પ્રયોજન + ગુરુકૃપાફળ
(૨૭૮) શ્લોકાર્થ : આ પ્રમાણે અહીં કૃપાથી મંદબુદ્ધિ જીવોના હિત માટે, ગુરુપ્રસાદના બળે મંદબુદ્ધિ પણ મારા વડે લેશથી અનેકાંતરૂપ તત્ત્વ બતાવાયું. (૧)
ભાવાર્થ : મને મંદબુદ્ધિ જીવો પ્રત્યે કરૂણા-કૃપા ઉપજી, બસ તેઓના હિત માટે જ મેં આ પ્રકરણની અંદર અનેકાંતનું સુંદર સ્વરૂપ સચોટ તર્કોથી સાબિત કરી બતાવ્યું.
જો કે હું તો મૂર્ખ છું. આવા સચોટ તર્કો રજૂ કરવા મારા સામર્થ્ય બહારની વાત છે પણ ગુરુપ્રસાદથી (=ગુરુની અપૂર્વ મહેરબાનીથી) એ ક્લિષ્ટ-ગહનતમ કાર્ય પણ હું સરળતાથી કરી શક્યો... (અર્થાત્ એમાં ગુરુપ્રસાદ જ મહત્ત્વનું કારણ છે.)
હવે ગ્રંથકારશ્રી, જેઓના માટે આ ગ્રંથરચના કરાઈ, તે જડ જીવોનું સ્વરૂપ બતાવે છે -
* દ્વિતીય શ્લોક * જડ જીવોનું સ્વરૂપ
(૨૭૯) શ્લોકાર્થ : પ્રતિપક્ષના દોષ જેમાં છે તેવી એકાંતવાદની યુક્તિથી પણ જેઓ વળી
૬. આર્યા । ૨. ‘અધિવૃતાર્યાર્થમેવ’ કૃતિ ૩-પાઇ: ।