Anekantjaipataka Part 01

SR No.: 005532
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust
Publication Year: 2013
Total Pages: 370
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 283

१७१
अधिकारः) व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता क्रियते स किमर्थान्तरभतोऽनर्थान्तरंभतो वेति ? यद्यर्थान्तरभूतस्तस्य किमायातम् ? स तस्य विशेषकारक इति चेत्, ने, अनवस्थाप्रसङ्गात् । तथाहि-स विशेषस्ततो भिन्नोभिन्नो वेति तदेवावर्तत इत्यनवस्था ॥ (१२६) अथानान्तरभूतः स विद्यमानोऽविद्यमानो वा । यदि विद्यमानः कथं
..................... व्याख्या ...... स किमर्थान्तरभूतोऽनर्थान्तरभूत इति ? अत्राप्युभयथाऽपि दोषमाह-यद्यर्थान्तरभूतस्तस्य किमायातं वस्तुनः ? तत्तदवस्थमेवेत्यर्थः । सः-विशेषोऽर्थान्तरभूतः तस्य-वस्तुनो विशेषकारकः । इति चेत्, एतदाशङ्क्याह-न, अनवस्थाप्रसङ्गात् । एनमेवाह तथाहीत्यादिना । तथाहि स विशेषः-मूलविशेषकृतः ततः-वस्तुनो भिन्नोऽभिन्नो वा (इति) तदेवावर्तते इतिएवमनेन प्रकारेण अनवस्था चक्रकानिवृत्तेरिति ॥
अथानर्थान्तरभूतः सहकारिणा क्रियते विशेषो वस्तुनः । अत्रापि विकल्पयुगलमाहस विद्यमानोऽविद्यमानो वा । इहापि दोषमाह-यदि विद्यमानः कथं क्रियते ? करणे
................. मनेतिरश्मि .... અર્થાત્ ઘડો તો વિજ્ઞાનજનનસ્વભાવી જ છે, પણ તે ત્યારે જ વિજ્ઞાનને ઉત્પન્ન કરે, કે જ્યારે પ્રકાશની સહકારિતા હોય... આમ સહકારની અપેક્ષા હોવાથી, સર્વદા વિજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ નહીં થાય.
ઉત્તરપક્ષ એકાંત નિત્યરૂપ પદાર્થને તો કોઈની અપેક્ષા જ નથી હોતી, તે આ રીતે – સહકારી द्वारा, ते वस्तुनो ओ विशेष (१) ४२॥य छ, ॐ (२) नहीं ?
(૧) સહકારી દ્વારા નિત્ય વસ્તુનો કોઈક વિશેષ કરાય - એવું માનશો, તો તે વિશેષ વસ્તુથી (A-१) भिन्न छ, 3 (A-२) अभिन्न ? (A-१) से भिन्न भानशो, तो ते विशेष द्वा२। वस्तुने ફાયદો શું થશે ? જેમ પટથી ઘડાને કશો ઉપકાર નથી થતો, તેમ ભિન્ન એવા વિશેષથી પણ વસ્તુ ५२नो ५.४२ नहीं थाय...
પ્રશ્નઃ સહકારીકૃત વિશેષથી, વસ્તુમાં વિશેષતાનું આધાન થાય છે, તેથી ઉપકાર થઈ જ શકશે
..
ने?
उत्तर : भूग विशेषथी, वस्तुमा विशेष ४२।५ छ, ते ५९॥ वस्तुथी मिन्नछे, 3 ममिन्न ? જો ભિન્ન માનશો તો ઉપકાર નહીં થાય અને જો તેને પણ વિશેષકારક માનશો, તો તેનાથી જે વિશેષ थशे, ते ५५ वस्तुथी भिन्न छ, 3 मभिन्न ?... वगेरे रीते. अनवस्था थशे.
(१२६) (A-२) स रीत विशेष वस्तुथी अभिन्न ५९॥ न मानी श.14, १२५ 3 मही ५९. वि५ थशे , ते विशेष, वस्तुमा (A-२-A) विद्यमान छ, 3 (A-२-B) अविद्यमान ?
१. 'भूत इति क-पाठः। २. 'नानावस्था०' इति क-पाठः। ३. 'ऽभिन्नो वा तदे०' इति क-पाठः। ४. 'दोष इत्याह' इति क-पाठः। ५. सन्तुल्यतां यदुक्तं विवरणे २८तमे पृष्ठे १९तमायां पङ्क्तयाम् । ६. 'वा क्रियते इहापि' इति ङ-पाठः ।