Page Text
________________
७४ अनेकान्तजयपताका
(प्रथमः सत्त्वादेरबाद्यात्मकत्वम् ? उच्यते-तस्य सत्त्वाव्यतिरिक्ततया तद्रूपतापत्तेः । न ह्यबाद्यसत्त्वम्, अबादिसत्त्वरूपतापत्तिमन्तरेण असत्तां जहाति, तत्तत्त्वानिवृत्तेः तत्त्वतस्तदव्यतिरिक्तत्वाभावात् । (५४) तत्सत्त्वरूपतापत्तिरेव तत्तत्त्वनिवृत्तिरिति चेत्, न, युक्त्य
.......... व्याख्या - तदसत्त्वाव्यतिरिक्ततयेति भावः । एवं पूर्वपक्षमाशङ्क्याह-उच्यते तस्येत्यादि । तस्यअबाद्यसत्त्वस्य सत्त्वाव्यतिरिक्ततया-पार्थिवद्रव्यसत्त्वाव्यतिरिक्तत्वेन तद्रूपतापत्तेः-अबादिरूपतापत्तेः । एतदेव भावयति न हीत्यादिना । न हि-यस्माद् अबाद्यसत्त्वम् अंबादिसत्त्वरूपतापत्तिमन्तरेण-विनाऽसत्तां जहाति-परित्यजति । कुत इत्याह-तत्तत्त्वानिवृत्तेः असत्तायास्तत्त्वमसत्त्वमेव तदनिवृत्तेः, तत्त्वतः-परमार्थतः तदव्यतिरिक्तत्वाभावात्-पार्थिवद्रव्यसत्त्वाद्यव्यतिरिक्तत्वाभावात्, तदसत्त्वापरित्यागेनेति भावनीयम् । तत्सत्त्वेत्यादि । तत्सत्त्वरूपतापत्तिरेव-पाथिवद्रव्यत्वादिसत्त्वरूपतापत्तिरेव तत्तत्त्वनिवृत्तिः-अबाद्यसत्त्वतत्त्वनिवृत्तिः,
............ मनेतिरश्मि .................. નહીં, એટલે પાર્થિવસત્ત્વ, જળના સત્ત્વનું વિરોધી હોવાથી જળ-અસત્ત્વરૂપ બની શકે, જળરૂપ નહીં...
ઉત્તરપક્ષ: જુઓ, જલાદિઅસત્ત્વને પાર્થિવસત્ત્વની સાથે એકરૂપ માન્યું અને તો તે જલાદિઅસત્ત્વનો અભાવ જ થઈ જાય. (બાકી જો તેનું સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ રહે તો તે બેની એકસ્વભાવતા સિદ્ધ થાય નહીં) એટલે જલાદિઅસત્ત્વ પોતાનું અપણારૂપ સ્વરૂપને છોડી પાર્થિવસત્ત્વ સાથે એક થઈ જાય
હવે જલાદિઅસત્ત્વનો પાર્થિવસત્ત્વ સાથે અભેદ કરવા માટે, અસરૂપતાનો ત્યાગ માનવો પડશે અને અસટ્ટપતાને છોડવા જળનું અસ્તિત્વ સ્વીકારવું પડશે - એમ પાર્થિવસત્ત્વજળઅસત્ત્વनिवृत्ति ४सत्त्व होवाथी, पार्थिवसत्त्व/४सत्त्वजने में थ६ ४di, पार्थिव ५५॥ ४॥३५ जनशे...
પણ, પાર્થિવ જળરૂપ હોય, એવું કદી બનતું નથી. વાસ્તવમાં તો પાર્થિવ જળના અભાવરૂપ ४ डोय छे. (५४) पूर्वपक्ष : *मसत्त्व पार्थिवसत्व थाय, ते ४ ४५मसत्त्वना निवृत्ति छ... आशय
.............. विवरणम् .... दीर्घत्वमिव हूस्वत्वमिति ।।
36. तदसत्त्वाव्यतिरिक्ततयेति । तस्य-अबादेरसत्त्वं तदसत्त्वम्, तस्मादव्यतिरिक्ततया पार्थिवद्रव्यसत्त्वस्य अबाद्यसत्त्वाव्यतिरेके हि पार्थिवद्रव्यसत्त्वस्य सुतरामबादिसत्त्वांनापत्तिः । अबादिसत्त्वस्य प्रतिपन्थिभावस्वभावत्वात् पार्थिवद्रव्यसत्त्वस्येति ।।
तदव्यतिरिक्तं पार्थिवसत्त्वाव्यतिरिक्तं हि, तद् (=पार्थिवसत्त्वं) एव तद् (जलासत्त्वं) भवति । इति
अन्वयः।
१. 'अबाद्यसत्त्व०' इति क-पाठः। २. 'पार्थिवसत्त्वस्य' इति ख-च-पाठः। ३. पूर्वमुद्रिते त्वत्र 'सत्त्वापत्तिः' इति पाठः तस्य चाशुद्धप्रायत्वात् N-प्रतानुसारेणात्र 'सत्त्वानापत्तिः' इति पाठः उल्लिखितः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005532 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 370 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |