Page Text
________________
अधिकार: )
व्याख्या-विवरण- विवेचनसमन्विता
पादानभावलक्षितस्वभावं हि वस्तु दधीति । स च तादृशः स्वभावोऽन्यत्र नास्ति, प्रवृत्त्यभावादर्थिनः, तस्मान्नोभयरूपमित्येकान्तवादः ॥
(३१) किञ्च सर्ववस्तुशबलवादिनः क्वचिदन्यासंसृष्टाकारबुद्ध्यसिद्धेः तथा
... व्याख्या
विग्रह: । तस्य उपादानभावः- हेतुभावस्तेन लक्षितः स्वभावो यस्य वस्तुनः तदेव दीि कृत्वा । स च तादृश इत्यनन्तरोक्तो दधिस्वभावः । अन्यत्रेत्युष्ट्रे नास्ति । कस्मादित्याहप्रवृत्त्यभावादर्थिनः दध्यर्थिन उष्ट्रे । तस्मान्नोभयरूपं वस्तु इत्येकान्तवादः । अयं च परोदितो ग्रन्थ: अँर्थादुक्तोऽप्युपन्यस्तः, साम्प्रतकालीयग्रन्थकारशैल्या स्पष्टतरं वा तथाऽभिधाय पुनः पराभ्युपगमप्रदर्शनार्थमिति ।।
अधिकृत एवाभ्युच्चयमाह किञ्चेत्यादिना । किञ्चायमपरो दोषः सर्ववस्तुशबलवादिन:अनेकान्तवादिनः । क्वचित् - वस्तुनि उष्ट्रादौ अन्यासंसृष्टाकारबुद्ध्यसिद्धेः-दध्याद्यसंसृष्टा..अनेडांतरश्मि
४७
દહીંમાં પ્રવૃત્તિ થાય, અન્યમાં નહીં... આમ, ઊંટમાં દધિરૂપ ન હોવાથી સામાન્યરૂપ ન રહ્યું અને એટલે સામાન્ય-વિશેષ ઉભયરૂપતા પણ ન રહી... ફળતઃ એકાંતવાદનો જ જય થયો !
પ્રશ્ન ઃ આ બધી જ વાત, વિષ-મોદકના દૃષ્ટાંતથી કહી જ હતી, તો પછી દહીં-ઊંટના દૃષ્ટાંતથી ફરી કહેવાનું શું પ્રયોજન ?
ઉત્તર : એકવાર કહેલો પણ ગ્રંથ, તે જ વિષયના સ્પષ્ટ બોધ માટે, જુદા જુદા પ્રકારોથી ફરીવાર પણ કહી શકાય છે, માટે પ્રસ્તુતમાં કઈ અસમંજસ નથી.
* અનેકાંતવાદીમતે સ્યાદ્વાદ પણ અસંગત થશે
Co
(૩૧) જે લોકો વસ્તુને અનેકાંતરૂપ માને છે, તે લોકોના મતે પ્રતિનિયત બુદ્ધિ-શબ્દ પણ ન घटवाथी, संहारवाह पएं। असंगत थ ४शे...
...विवरणम् .
23. अर्थादुक्तोऽपीति । विष मोदकदृष्टान्तेनैव भणित इत्यर्थः ॥
२
24. स्पष्टतरं वा तथाऽभिधाय पुनः पराभ्युपगमप्रदर्शनार्थमिति । स्पष्टतरं-स्फुटतरं यत् पराभ्युपगमस्य प्रदर्शनं-प्रकाशनं तदर्थम् । कथं यत्प्रदर्शनमित्याह-तथा-यथा प्रथमवारायाम् अभिधाय उक्त्वा पुनः द्वितीयस्य वेलायाम् । ' वा 'शब्दः पक्षान्तरसूचनार्थः । इदमुक्तं भवति यदेकदोक्तो ग्रन्थः प्रकारान्तरेण पुनरपि दर्श्यते स तस्यैव स्फुटतरावबोधार्थमिति ।।
च ।
* ભિન્ન-ભિન્ન વસ્તુનું એકત્ર મીલન તેને ‘સંહાર’ કહેવાય છે, સંહારની જે વાદમાં પ્રધાનતા હોય તેને સંહારવાદ-સ્યાદ્વાદ કહેવાય છે.
१. 'पुरः परा०' इति क-पाठः । २. 'प्रकाशनं' इत्यादेरारभ्य 'ग्रन्थः ' पर्यन्तः पाठो न विद्यते ख- प्रतौ च प्रतौ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005532 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 370 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |