Panchvastuk Prakaran Part 06

SR No.: 005513
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 354
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 232

૨૧૩
અનુયોગગણાનુજ્ઞાવસ્તુક | ‘અનુયોગાનુજ્ઞા' દ્વાર / સ્તવપરિજ્ઞા) ગાથા ૧૨૦૦-૧૨૦૧ રક્ષણ હોવાથી શુભ યોગ છે–પુત્રના જીવનનું રક્ષણ થતું હોવાથી માતાનો શુભ વ્યાપાર છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે.
ગાથા :
एव णिवित्तिपहाणा विण्णेआ तत्तओ अहिंसेअं ।
जयणावओ उ विहिणा पूआइगया वि एमेव ॥१२७१॥ અન્વયાર્થ:
વિકએ રીતે વિત્તિપદા =નિવૃત્તિપ્રધાન રૂ==જિનભવનાદિમાં થતી હિંસા, તત્તમ તત્ત્વથી હિંસા-અહિંસા વિમા=જાણવી, નથdવો વળી યતનાવાળાની વિદિપ=વિધિથી પૂનાણાયા વિ=પૂજાદિગત પણ (હિંસા) પર્વ-આ રીતે જ છેeતત્ત્વથી અહિંસા જ છે. ગાથાર્થ :
એ રીતે નિવૃત્તિપ્રધાન જિનભવનાદિમાં થતી હિંસા તત્ત્વથી અહિંસા જાણવી. વળી રાતનાવાળા શ્રાવકની વિધિથી પૂજાદિગત પણ હિંસા તત્વથી અહિંસા જ છે. ટીકાઃ ___ एवं निवृत्तिप्रधाना अनुबन्धमधिकृत्य विज्ञेया तत्त्वत: अहिंसा इयं-जिनभवनादिहिंसा, यतनावतस्तु विधिना क्रियमाणा पूजादिगताऽप्येवमेव-तत्त्वतोऽहिंसेति गाथार्थः ॥१२७१॥ * “પૂબાફવા વિ"માં ‘પ'થી એ દર્શાવવું છે કે જિનભવનાદિગત હિંસા તો તત્ત્વથી અહિંસારૂપ છે, પરંતુ પૂજાદિગત પણ હિંસા તત્ત્વથી અહિંસારૂપ છે. ટીકાર્ય :
એ રીતે અનુબંધને આશ્રયીને નિવૃત્તિપ્રધાન આ=જિનભવનાદિની હિંસા, તત્ત્વથી અહિંસા જાણવી. વળી યતનાવાળા શ્રાવકની વિધિથી કરાતી પૂજાદિગત પણ હિંસા આમ જ છે–તત્ત્વથી અહિંસા છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે.
ભાવાર્થ :
ગાથા ૧૨૬૯માં કહ્યું કે પ્રજાને જે બહુગુણવાળું છે, તેને જાણીને ભગવાન ઉપદેશ આપે છે, તેથી પ્રજાનું રક્ષણ કરતા ભગવાનને કઈ રીતે દોષ થાય? એ કથનને ગાથા ૧૨૭૦ના પૂર્વાર્ધમાં સ્પષ્ટ કરતા કહે છે કે શિલ્પાદિના વિધાનમાં ભગવાનનો પ્રધાન અંશ બહુ દોષનું નિવારણ કરવાનો છે, માટે ભગવાને બતાવેલ શિલ્પાદિની પ્રવૃત્તિકાળમાં પ્રજા દ્વારા કરાતા આરંભ-સમારંભમાં ભગવાનને અનુમતિરૂપ દોષ
નથી.
હવે શિલ્પાદિના વિધાનની જેમ જિનભવનાદિમાં અને જિનપૂજાદિમાં પણ શ્રાવકને દોષ નથી, તે ગાથા ૧૨૭૦ના ઉત્તરાર્ધમાં અને ગાથા ૧૨૭૧માં બતાવતાં કહે છે –