________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮
પ્રશ્ન : લોકના અંત પછી જે અલોક છે ત્યાં મોક્ષનો જીવ કેમ જતો નથી ?
ઉત્તર : અલોકમાં ધર્માસ્તિકાયનો અભાવ છે, તેથી ત્યાં જીવનું આવાગમન થઈ શકતું નથી.
પ્રશ્ન : મોક્ષનો જીવ અધોગતિમાં, તથા તિરચ્છિ ગતિમાં કેમ જતો નથી.
ઉત્તર : જેમ કાદવથી ભરેલી તુંબડીનો કાદવ પાણીથી જ્યારે ધોવાઈ જાય છે ત્યારે તુંબડી જેમ આડી અવળી નહિ જતા, પાણીની સિદ્ધિ સપાટી પર આપોઆપ આવી જાય છે, તેમજ આત્મા કર્મભારથી હલકો થઈ જવાથી, અને ર્મરૂપ કીચડ ધોવાઈ જવાથી, તથા બીજા જીવોના પેઠે તેને કર્મ પ્રેરક નહિ હોવાથી, નીચોકે આડોઅવળો નહિ જતાં, ઠેઠ ઉપર લોકના અંતે જઈ સિદ્ધ અવસ્થાને પ્રાપ્ત થાય છે.
પ્રશ્ન : સિદ્ધના જીવોને કર્મ કેમ લાગતાં નથી ?
ઉત્તરઃ કર્મબંધનનું મૂલ, કારણ, શરીર, મન, વચન, કાયાના યોગો અને અજ્ઞાન છે, પરંતુ તે તો સિદ્ધના જીવોને હોતા નથી, માટે સિદ્ધના જીવોને કર્મ લાગતા નથી, કારણ કે તે સિદ્ધના જીવોને, કર્મ ગ્રહણ કરવાનો યોગ નથી, કારણ કે જે શરીર છે તે પૂર્વકૃત કર્મોનો ઉદય આવેલ પિંડ છે, અને તેની અંદર જીવનું જે સૂક્ષ્મ શરીર છે, તે શરીરમાં પૂર્વે ઉપાર્જન કરેલા, અનંતા કર્મો દૂધ અને પાણીના પેઠે મલેલા છે, અને તેને લીધે નવા પણ અનંતા કર્મો મળે છે. હવે જે સૂક્ષ્મ શરીર છે, તે તેજસ અને કાર્પણ શરીર કહેવાય છે અને તેનાથી નવીન કર્મો ગ્રહણ કરાય છે. તે શરીરોનો સિદ્ધના જીવોને અભાવ છે, તેથી તે સિદ્ધાત્માઓ કર્મોને ગ્રહણ કરતા નથી. વળી કર્મોને ગ્રહણ કરવાનું કારણ રાગદ્વેષ છે તે સિદ્ધોમાં નથી.
તે સિદ્ધાત્મા જયોતિ ચિઆનંદભરથી સદા કાળ તૃપ્ત હોય છે. તેને સુખ દુઃખની પ્રાપ્તિના કારણભૂત, કાળ, સ્વભાવ આદિ પ્રયોજકોનો સદા અભાવ જ છે.
30૫.
ભાગ-૮ - ૨૧ Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
