________________
छ संस्थाननुं स्वरूप
३३१
||સંધયશ્રી તિન્ના. છેવાસંડવાલા ભ૦થી ચોથા કલ્પ યાવત્ | કીલિકાવાલા ભ૦થી લાંતકાન્ત અર્ધનારાચ ભ૦થી સહસ્ત્રારાત્ત નારાચ |ભથી પ્રાણતાન્ત ઋષભનારાચ ભ૦થી અય્યતાન્ત વજૂ80નારાચીભથી સિદ્ધશિલાન્ત
| | સંવય સંસ્થાન-નાયિન્ના ૧ વજ>ષભનારાચ સમચતુરા ૨ ઋષભનારાચ ન્યગ્રોધ ૩ નારાચ ૪ અર્ધનારાચ વામન ૫ કાલિકા ૬ છેવટું
સાદિ
विवरीअं पंचमगं, सव्वत्थ अलक्खणं भवे छटुं । गब्भयनरतिरिअ छहा, सुरासमा हुंडया सेसा ॥१६५॥
સંસ્કૃત છાયાसमचतुरस्त्रं न्यग्रोधं, सादि वामनश्च कुब्जं हुंडं च । जीवानां षट् संस्थानानि, सर्वत्र सलक्षणं प्रथमम् ।।१६३।। नाभेरूपरि द्वितीय, तृतीयमधः पृष्ठोदरोरोवर्जम् । શિરો–શીવ-if-પાવે, સુરક્ષi તદતુ તુ //૦૬૪ll विपरीतं पञ्चमकं, सर्वत्रालक्षणं भवेत् षष्ठम् ।। જર્મનનતિર્થગ્ય: પોઢા, સુરા સમાઃ [સમઘતુરત્રા:] હુંડાઃ શેષા: ઉદ્દા
શબ્દાર્થ – સમરસન્સમચતુરસ્ત્ર
નાદી-નાભિની નિરમોદકન્યગ્રોધ
૩વર ઉપર (સુલક્ષણું) સાસાદિ
વયં બીજું વામન વામન
તફયમો ત્રીજું અધો (સુલક્ષણું)
f િ૩યર પીઠ ઉદર ટુંડે ન્હડક
૩રવલ્લં=છાતી વર્જીને નીવા=જીવોનાં
વિવરીયંત્રવિપરીત (તેથી) છ સંતા=૭ સંસ્થાનો
પંવમાં પાંચમું ધ્વFબ્સર્વથા
સાવરવાં લક્ષણ વિનાનું સાવવાં લક્ષણવાળું
મહોય છે પઢમં પહેલું
સમા=લ્સરખા સમચતુરસ્ત્ર યાર્થ– સમચતુરસ્ત્ર, ન્યગ્રોધ, સાદિ, વામન, કુમ્ભ અને હુંડક એ જીવના છ સંસ્થાનો છે. સર્વથા સુલક્ષણવાળું પહેલું, નાભિથી ઉપર લક્ષણવાળું બીજું, નાભિથી નીચેનું લક્ષણવાળું ત્રીજું પીઠ–ઉદર ઉર વર્જીને શિર–ગ્રીવા–હાથ–પગ લક્ષણોવાળા હોય તે ચોથું, તેથી વિપરીત પાંચમું અને સર્વથા લક્ષણ રહિત છઠું હોય છે. ગર્ભજનર–તિર્યંચો છ સંસ્થાનવાળા, દેવો સમચતુરસ્ત્ર અને શેષ જીવો ફંડક સંસ્થાનવાળા જાણવા. ||૧૬૩-૬પા
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
