________________
તીર્થકર ભગવંતની દેશનાનો આધાર પ્રસ્તાવના લઈ ગણધર ભગવંતોએ દ્વાદશાંગીની રચના
છ કરી. દ્વાદશાંગીનું બારમુ અંગ “દૃષ્ટિવાદ”
ન છે. જેમાં ચૌદ પૂર્વો સમાયેલા છે. દશમા પૂર્વનું નામ છે “વિદ્યાનુવાદ”. પરમ પૂજય આચાર્ય શ્રી રત્નશેખરસૂરિજીએ “સિરિસિરિવાલકહા” નામનો ગ્રંથ બનાવ્યો. આ ગ્રંથમાં તેઓ લખે છે કે,
“એયં ચ સિદ્ધચક્ક કહિયં વિજ્જાણવા પરમત્યં”
અર્થાત્ આ સિદ્ધચક્રને વિદ્યાનુવાદ નામના પૂર્વનો પરમાર્થ કહ્યો છે. અપેક્ષાએ કહી શકાય કે સિદ્ધચક્રયંત્ર અનાદિનું છે. લગભગ ૨૦૦૦ વર્ષો પૂર્વે થયેલા લબ્ધિધારી શ્રી વજસ્વામીએ સિદ્ધચક્રની આરાધના અંગે પૂર્વકાલીન ગ્રંથોમાં ઘણો પ્રકાશ પાથર્યો છે.
જિનશાસનના કેન્દ્રમાં સિદ્ધચક્ર છે. સિદ્ધચક્રના કેન્દ્રમાં નવપદ છે અને નવપદના કેન્દ્રમાં અરિહંત છે. ચૈત્ર અને આસો મહિનામાં શાશ્વતી ઓળીની આરાધના થાય છે. દર વર્ષે થતી છ અઠ્ઠાઈઓમાં ચૈત્ર અને આસો મહિનામાં થતી આયંબિલની ઓળી શાશ્વતી અઢાઈ કહેવાય છે. હજારોની સંખ્યામાં જૈનો નવ દિવસ આ શાશ્વતી ઓળીમાં આયંબિલની તપશ્ચર્યા કરે છે. જેમાં મુખ્યત્વે નવપદજીની આરાધના થાય છે. શ્રી સિદ્ધચક્રજીના કેન્દ્રમાં રહેલા નવપદજીની આરાધના પણ અપેક્ષાએ સિદ્ધચક્રજીની આરાધના કહી શકાય. શ્રીપાળ મયણાએ સિદ્ધચક્રની આરાધના કરી અને નવ ભવમાં મોક્ષ નિશ્ચિત કરી દીધો. અનેક આત્માઓ સિદ્ધચક્રની સાધના કરી સિદ્ધિ પદ પામ્યા છે.
શ્રી સિદ્ધચક્રજીની નિયમિત આરાધના કરવી જોઈએ. સિદ્ધચક્રની આરાધના બે રીતે થઈ શકે છે. એક રીત છે સામુહિક મહાપૂજન, જે દેરાસરમાં અથવા પવિત્ર સ્થળે વિધિકારક દ્વારા થાય છે અને બીજો પ્રકાર છે વ્યક્તિગત લઘુપૂજન જે ઘેર રહીને કરી શકાય છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
