________________
૨૫
નેજ દિશા રૂપે કલ્પવામાં તમામ વ્યવહારની ઉપપત્તિ થઈ શકે છે. અર્થાત્--આકાશપ્રદેશની શ્રેણિમાંજ સૂર્યના ઉદયને લઇને મૂત્ત દ્રવ્યને અવિધ રૂપે માનવાથી પૂર્વ પશ્ચિમના વ્યવહાર જ્યારે દષ્ટિ ગોચર થાય ત્યારે શા માટે દિશાને પૃથક્ દ્રવ્ય તરીકે માનવુ' જોઇએ ?
તત્ત્વાખ્યાન.
પ્ર૦ કોઇ એક મૂત્ત દ્રવ્યને અવધિ રૂપ બનાવીને અસુકથી આ પૂર્ણાંમાં છે, આ પશ્ચિમમાં છે આવા પ્રકારની પ્રતીતિને લઈને દિશાને પણ દ્રવ્ય તરીકે માન્યા સિવાય આ વ્યવહારની ઉપપત્તિ કેવી રીતે કરશે ?
ઉ॰ અમુક દેશની અપેક્ષાએ અમુક દેશ પૂર્વમાં છે, અમુક પશ્ચિમમાં છે આ વ્યવહાર પણ દેશદ્રવ્યની કલ્પના સિવાય બની શકતા ન હોવાથી તેને માટે પણ દશમુ* દેશદ્રવ્ય તમારા મત પ્રમાણે તેા માનવું જોઈએ.
ન
પ્રશ્ન દેશવિષયક વ્યવહારની ઉપપત્તિ તે પૂર્વ વિગેરે દિશાઓના નિમિત્તને લઇને જ્યારે સિદ્ધ થાય છે ત્યારે શા માટે દેશ દ્રવ્ય સ્વીકારવુ જોઇએ ?
ઉ॰ જ્યારે આકાશપ્રદેશને લઇને તમામ ઉપરોકત વ્યવહાર સિદ્ધ થાય છે ત્યારે ક્રિશાને પણ શા માટે દ્રવ્યરૂપ માનવું જોઈએ ? પૂર્વાદ્ધિ તમામ ક્રિશાસબન્ધિ વ્યવહારો આકાશપ્રદેશના અવલ ખનથીજ સમજવા.
આત્મતત્ત્વવિચાર.
ચાર્વીક વિગેરે નાસ્તિક મતાનુ નિરાકરણ કરી અનેક
