________________
૨૭
અર્હિંત અને સિદ્ધ્ના ક્રમનું રહસ્ય : જ્યારે સિદ્ધ પરમાત્માએ આઠે ય કર્મીને નાશ કર્યાં છે અને અરિહંત પરમાત્માએ માત્ર ચાર ધાતી કર્મોને નાશ કર્યાં છે, ત્યારે પહેલા જ પદમાં સિદ્ધ ભગવતાને કેમ ન મૂકયા ?
જવાબ : આ ક્રમ ગાઠવવાની પાછળ ઉપકાર ’ના. દૃષ્ટિકોણ છે. સિદ્ધભગવંતા કરતાં અતિ પરમાત્માના આ જગત ઉપર સીધા ઉપકાર છે. એમણે જ વિશ્વકલ્યાણકર શાસન, સંધ વગેરેની સ્થાપના કરી છે. એ કરી તે જ આત્માઓ સિદ્ધ થઈ શકયા. એટલે સિદ્ધ થનાર પર ઉપકાર અરિતના છે.
આ ‘શાસન ’ દ્વારા તેએ વિશ્વમાત્રનું હિત આરાધે છે માટે તેમને જ પ્રથમ પદમાં બિરાજમાન કર્યા છે.
શાસન ’થી સનું કલ્યાણ થાય છે, એથી જ જેએ. શાસનના પ્રભાવક છે, તેઓને અગ્રિમતા પ્રાપ્ત થાય છે.
(
સ્ત્રી કરતાં પુરુષનું પ્રધાનપણું પુરુષની શાસન સંચાલકતાને કારણે જ જણાવવામાં આવ્યુ છે.
આચાર્ય પદ ઉપર આરૂઢ થઈ ને શાસનની ધૂરા સંભાળતા શિષ્યને, પન્નુ–પ્રદાન સમયે આચાય એવા ગુરુવંદન કરે છે, તેમાં પણ આ જ કારણ છે.
તીર્થંકર પરમાત્માની દેશના ખાદ્ય તેમના પાપીઠ ઉપર બેસીને દેશના કરવાના અધિકાર ગણધર ભગવતના હાય છે [ સામાન્ય કેવલીના નહિ. ] તેમાંય આ જ હેતુ છે.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
