________________
૩૦૪
સમ્યગ્ગદર્શન જૈનધર્મ આદિ દુર્લભ બેલે પામ્યા છીએ તેનું શ્રેય કંઈ સિદ્ધ ભગવંતના કરૂણાભાવને ફાળે જ જાય છે. તે પછી હવે શું આપણું કર્તવ્ય નથી કે વહેલામાં વહેલા સિધ્ધપદને પામવાની રત્નત્રયીની આરાધના કરીને કેઈ એક નિગેદના જીવને કર્મરાજાની કેદમાંથી મુક્ત કરીએ ? બહુ વિચારવા જેવું છે. આ શુધ્ધતા પામવાને વિચાર આવે તે જ સ્વઆમાની “કરૂણા” છે; અને તે ભાવના ભાવીને જીવ બહિર્દશા છોડી સ્વ તરફ વળે છે ને સ્વદયા લાવી પિતાના આત્માને મિથ્યાત્વ અને કષાયભાવોથી બચાવે છે. તેથી જીવને બહુજ લાભ થાય છે. તે ભાવવાથી શાશ્વતા અવ્યાબાધ મેક્ષ સુખ પામવાને ધોરીમાર્ગ મળી જાય છે.
કરૂણું હોય ત્યાં કુરતા રહી જ ન શકે, જીવહિંસા કરી જ ન શકે. એટલે પાપકર્મોથી આપોઆપ બચાય. આરંભ સમારંભના કાર્યો કરવાની ઈચ્છા ન રહે. પણ કદાચ ન છૂટકે સંસાર વ્યવહારના કારણે કરવા પડે તે પણ જતનાપૂર્વક કરે અને સાથે અંતરમાં ખેદ વતે, પસ્તાવો થાય. એ પશ્ચાત્તાપ તપના કારણે બહુધા અશુભ કર્મ. બંધથી બચે, અને કદાચ બંધ પડે તે પણ મંદ રસને કારણે અલ્પ સ્થિતિને પડે.
કરૂણાને પરમાર્થ છે “કાંઈ પણ દેવા માટે જીવવું?” પિતાના પ્રાણના ભેગે પણ નબળા અને દુખી જીને સુખી કરવા, અગર તે પિતા થકી દુઃખ ન પામે તેમ જીવે. તે જેમકે ધર્મરૂચિ અણગારે પિતાના પ્રાણનું બલિદાન દઈ કીડીઓના જીવ બચાવ્યા. તે સાચી કરૂણા છે. તેનાથી જીવને પરમ લાભ થાય છે. પરમાત્મપદની પ્રાપ્તિ કરાવે છે.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
