Jain Tattvasara

SR No.: 005285
Original Sutra Author: N/A
Author: Niranjanmuni, Chetanmuni
Publisher: Niranjanmuni
Publication Year: 2000
Total Pages: 474
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 51

એવા ૩૪૩ ખંડ અર્થાત્ ટુકડા થઈ શકે.
જેમ ઘરના મધ્યભાગમાં થાંભલો ઊભો હોય છે. તેમ લોકના મધ્યભાગમાં એક રજુ પહોળી અને ૧૪ રજુ નીચેથી ઉપર સુધી લાંબી ત્રસનાલ છે. 1 ત્રસનાલની અંદર ત્રસ અને સ્થાવર બન્ને પ્રકારના જીવ છે. બાકીના લોકનો ભાગ કેવળ સ્થાવર જીવોથી ભરાયેલો છે.
એ લોકના ત્રણ ભાગ કરવામાં આવ્યા છે. (૧) અધો (નીચો) લોક (૨) મધ્ય (વચલ) લોક (૩) ઉર્ધ્વ (ઊંચો) લોક. એમાં પહેલાં અધોલોકનું વર્ણન કરવામાં આવશે.
અધોલોક..... નરકનું વર્ણન
લોકની નીચે અલોકની ઉપર આવરણની અંદર એક રજુ ઊંચી અને ૪૬ રજુના ઘનાકાર વિસ્તારમાં ૭મી માઘવતી (તમસ્તમાં પ્રભા) નામની નરક છે, એમાં ૧,૦૮,000 યોજન જાડો પૃથ્વીમય પિંડ છે. એમાંથી પરી હજાર યોજન ઉપર તેમજ નીચે છોડીને વચમાં ૩ હજાર યોજનની પોલાર છે, તેમાં એક પાથડો (ગુફા જેવી જગ્યા) છે. જેમાં કાળ, મહાકાળ, રૂદ્ર, મહારૂદ્ર અને અપઈઢાણ નામક પાંચ નરકાવાસ • (નરઈયા - નારકીના જીવોને રહેવાના સ્થાન) છે.
તેમાં અસંખ્યાત કુંભીઓ અને અસંખ્યાત “મેરઈયા' છે. તેમનું ૫૦૦
0 ત્રસનાલની બહાર ત્રસજીવ ત્રણ કારણોથી રહી શકે છે. (૧) કોઈ ત્રસજીવે ત્રસનાલની બહાર સ્થાવરજીવમાં ઉત્પન્ન થવાનું આયુષ્ય બાંધ્યું તે મારણાન્તિક સમુદ્યાત કરે ત્યારે આત્મ પ્રદેશો ત્રસનાલની બહાર પ્રસરે ત્યારે, (૨) ત્રસનું આયુ બાંધી વિગ્રહ ગતિથી સ્થાવર નાડીમાં તીર્થો જાય અને વક્રગતિથી બીજે અથવા ત્રીજે સમયે ત્રસ નાડીમાં ઉત્પન્ન થાય ત્યારે, (૩) કેવળી કેવળ સમુદ્ધાત કરતી વખતે ૪થા સમયે સર્વલોકમાં આત્મ પ્રદેશ ફેલાવે ત્યારે.
• જેમ મકાનના માળ હોય છે તેમ નરકના માળ હોય છે, અને બે માળ વચ્ચેનો ભાગ આંતરા કહેવાય છે, અને માળની વચમાં જે જમીન હોય છે તે પ્રમાણે આંતરાના વચમાં પિંડ હોય છે અને તે પાથડા કહેવાય છે. આ બધાય પાથડા ૩-૩ હજાર યોજનના જાડા અને અસંખ્યાત યોજનાના લાંબા પહોળા હોય છે. એમાંથી ૧000 યોજન ઉપર અને ૧000 યોજન નીચેનો ભાગ છોડીને વચમાં ૧000 યોજનના પોલા હોય છે. એમાં નરકાવાસ છે, જેમાં ‘નેરઈયા' નારકીના જીવો રહે છે.
શ્રી જૈન તત્ત્વ સાર
૩૧