Page Text
________________
(સાવધ) ભાષા બોલે, ગમનાગમન કરે, શરીરને સંકોચે, પ્રસારે તથા બીજાની પાસે કામ કરાવતાં હિંસા થાય તે “અણાપઓગવત્તિયા ક્રિયા' કહેવાય.
(રર) સામુદાણિયા ક્રિયા ઃ એક કામ ઘણા વ્યક્તિઓ સાથે મળીને કરે તે સામુદાણિયા ક્રિયા કહેવાય. કંપની કરી વેપાર કરે, ભેળા થઈ નાટક જુએ, મંડળ બનાવી સોદા કરે, ટોળે મળી, ચોપાટ, ગંજીપો વગેરે રમત ખેલે. હજારો લોકો એક સાથે ફાંસીની શિક્ષા જુએ, બજારમાં વેચાતી ચીજ ઘણા લોકો સહિયારી વેચાતી લે, વેશ્યાનો નાચ જોવો, મેળો, જાત્રા, મહોત્સવ વગેરેમાં માણસો એકઠાં મળે, વગેરે પ્રસંગોમાં સામુદાણિયા ક્રિયા લાગે છે.
એવા પ્રસંગોમાં સર્વ મનુષ્યોના એક સરખા પરિણામ (વિચાર) થાય છે તેથી એક સાથે કર્મનો બંધ પડે છે અને તેના ફળ પણ આગમાં, વહાણઆગબોટ ડૂબે તેમાં અને પ્લેગ વગેરે મરકીના પ્રસંગે અથવા પ્લેન પડે વગેરેમાં એક સાથે મરણ પામી ભોગવે છે.
સામુદાણિયા ક્રિયાના ત્રણ ભેદ છેઃ (૧) “સાંતર સામુદાણી કામ અંતર સહિત કેટલાક કરે, સૌ મળી એક વખત કર્યા પછી વચમાં થોડો વખત છોડી દે છે. વળી, ઘણાં દિવસ પછી તે કામ કરે છે. (૨) “નિરંતર' સામુદાણી કામ કેટલાક નિરંતર કરે; વચમાં છોડી દે નહિ. (૩) “તદુભય કેટલાક અંતર સહિત સામુદાણી કામ કરે અને અંતરરહિત પણ કરે.
(૨૩) પેજવત્તિયા ક્રિયા : પ્રેમભાવના ઉદયથી જે ક્રિયા લાગે છે તે.
તેના બે ભેદ છેઃ (૧) માયા કપટ કરવાથી (૨) લોભ કરવાથી. આ સ્થળે માયા અને લોભ તે રાગની પ્રકૃતિઓમાં ગણેલ છે એટલે એ બે કષાયો અંતર્ગત ગણેલ છે.
(૨૪) દોષવત્તિયા ક્રિયા દ્વેષભાવ ના ઉદયથી જે ક્રિયા લાગે છે તે
તેના બે ભેદ છે: (૧) ક્રોધ કરવાથી (૨) માન કરવાથી. આ સ્થળે ક્રોધ અને માનને દ્વેષ કષાયની પ્રકૃતિમાં ગણી છે.
એ પ્રમાણે સંપરાય ક્રિયાના ૨૪ બોલ થયા.
(૨૫) ઈરિયાવહી ક્રિયા : ૧૧-૧૨-૧૩માં ગુણસ્થાનકવર્તી વીતરાગી ભગવંતોને નામકર્મોદયથી મનાદિ ત્રણ યોગની શુભ પ્રવૃત્તિ થાય છે. તેથી સાતા વેદનીય કર્મનાં દલિકો એકઠાં થાય છે. પરંતુ તેઓ અકષાયી હોવાથી
|
૨૧૦
સૂગ ધર્મ અધિકાર
|
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005285 |
| Book Title | Jain Tattvasara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Niranjanmuni, Chetanmuni |
| Publisher | Niranjanmuni |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 474 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |