________________
૪૮
વડે મેક્ષને ઉપાય કરે છે તેને સર્વ કારણે મળે છે અને અવસ્થા
મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૧૩૮ પ્ર. વ્યલિંગ મુનિ મોક્ષને અર્થે ગૃહસ્થપણું છોડી તપશ્ચરણાદિ કરે
છે, ત્યાં તેણે પુરુષાર્થ તે કર્યો છતાં કાર્ય સિદ્ધ ન થયું, માટે
પુરુષાર્થ કરવાથી તે કાંઇ સિદ્ધિ નથી ? ઉ. અન્યથા પુરુષાર્થ કરી ફળ ઈચ્છે પણ તેથી કેવી રીતે ફળસિદ્ધિ
થાય ? તપશ્ચરણાદિ વ્યવહાર સાધનમાં અનુરાગી થઈ પ્રવર્તવાનું ફળ શાસ્ત્રમાં તો શુભબંધ કહ્યું છે અને આ તેનાથી મેક્ષ ઈચ્છે
છે તે કેવી રીતે થાય ? એ તે ભ્રમ છે. ૧૩૯ ક. આ દુષમ કાળ કહ્યો છે તો પછી આ કાળમાં પરમાર્થ સાધી
શકાય ? ઉ. વર્તમાનકાળ દુષમ કહ્યો છે છતાં તેને વિષે અનંતભવ છેઠી માત્ર
એક ભવ બાકી રાખે એવું એકાવતારીપણું પ્રાપ્ત થાય એવું પણ છે. આ દૂષમપણું તે જીવને પુરુષાર્થરહિત કરવા અથે લખ્યું
નથી, પણ પુરુષાર્થ જાગૃતિ અર્થે લખ્યું છે. ૧૪૦ પ્ર. મંત્રાદિથી કર્મથી છૂટી ન શકાય ?
ઉ. મંત્રાદિથી, સિદ્ધિથી અને બીજાં તેવાં અમુક કારણોથી અમુક
ચમત્કાર થઈ શકવા અસંભવિત નથી, તથાપિ ભેગવવા યોગ્ય એવાં “નિકાચિંતકર્મ” તે તેમાંના કેઈ પ્રકારે મટી શકે નહીં; અમુક “શિથિલ કર્મ”ની કવચિત્ નિવૃત્તિ થાય છે. અથવા કઈ પાસે પૂર્વલાભને કોઈ એ બંધ છે, કે જે માત્ર તેની ઘડી કૃપાથી ફળીભૂત થઈ આવે; એ પણ એક સિદ્ધિ જેવું છે, તેમ અમુક મંત્રાદિના પ્રયત્નમાં હોય અને અમુક પૂર્વ તરાય ગુટવાને પ્રસંગ સમીપવતી હોય, તો પણ કાર્ય સિદ્ધિ મંત્રાદિથી થઈ ગણાય; પણ એ વાતમાં કંઈ સહેજ પણ ચિત્ત જવાનું કારણ નથી,
નિષ્ફળ વાર્તા છે. ૧૪૧ ક. આત્મજ્ઞાન અથવા મેક્ષમાર્ગ કાઈના આશીર્વાદથી પ્રાપ્ત થઈ
શકે ખરો ?
જહાં રાગ અને વળી શ્રેષ, તહાં સર્વદા માનો કલેશ, ઉદાસીનતાને જ્યાં વાસ, સકળ દુખને છે ત્યાં નાશ,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
