________________
૫૭૭
મ
ખાર અંગ બાચારગ, સૂત્રકૃતાંગ, સમવાયાંગ, ભગવતી, જ્ઞાતાધર્મ ક્યા, ઉપાસકદશાંગ, અનકૃતદશાંગ, અનુત્તરીપપાતિશાંગ, પ્રશ્ન વ્યાકરણ, વિપાકસૂત્ર અને દૃષ્ટિવાદ.
માલ જીવ અજ્ઞાની આત્મા.
ખાદ્યપરિગ્રહ– બહારના પદાર્થ† પર મમતા રાખવી. તે પરિગ્રહ દશ પ્રકારે છેઃ ક્ષેત્ર, ધર, ચાંદી, સાનુ, ગાય-ભેંસ, ધન, ધાન્ય, દાસી, દાસ અને વાસણુ, બ્રહ્મયય-આત્મામાં રમવુ, સ્ત્રી માત્રને ત્યાગ,
ભ
ભક્તિ–વીતરાગી પુરુષાના ગુણામાં લીનતા. ભવાસ્થતિ દેવ,આદિ યાનિમાં ઉત્પત્તિના કાળની મર્યાદા. ભવિતવ્યતા–પ્રારબ્ધ, નસીબ.
ભાવ-પરિણામ, ગુણુ, પદા.
ભાવ આસવ આત્માના જે ભાવાથી કર્મ આવે છે તે રાગદ્વેષ આદિભાવ. ભાવ નય- જે નય ભાવને ગ્રહણ કરે. ભેદજ્ઞાન- જડ ચેતનનુ જ્ઞાન.
મ
મતિજ્ઞાન ઈંદ્રિય તથા મનના નિમિત્તે જે જ્ઞાન થાય તે. મધ્યસ્થતા-ઉદાસીનતા, રાગદ્વેષ રહિતપણુ,
મહાવિદેહ-ક્ષેત્રવિશેષ, જ્યાંથી જીવા કાયમ મેાક્ષે જઈ શકે,
મહાવ્રત–સાધુએનાં વ્રતાને મહાવ્રત કહેવામાં આવે છે.
માર્ગાનુસારી-આત્મજ્ઞાની પુરુષની નિષ્કામ ભક્તિ અખાધાએ પ્રાપ્ત થાય એવા
ગુણા જે જીવમાં હોય તે જીવ.
મિથ્યાદષ્ટિ જેને આત્માનું ભાન નથી.
મિશ્ર ગુણસ્થાન જે ગુણુસ્થાનમાં આત્માની પરિણતિ ન તા સમ્યક્ હોય, ન મિથ્યાત્વરૂપ હાય.
મુમુક્ષુ મેાક્ષની ઈચ્છાવાળા.
મૃષા-ખાટુ, અસત્ય.
માક્ષ આત્માથી કર્માનું સર્વથા છૂટી જવું, મેાક્ષસુખ અલૌકિક સુખ, જે સુખ મુખેથી કહી શકાતું નથી. માહુ-સ્વ તથા પરનું ભાન ભૂલાવે, પર પદાર્થોમાં એકત્વમુદ્ધિ કરાવે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
