________________
૩૭૭
૧૨૩૮ પ્ર. નિથ ગુરુ એટલે શું પૈસારહિત ગુરુ ?
ઉ. નિગ્ર થ ગુરૂ એટલે પૈસારહિત ગુરૂ નહિ, પણ જેની ગ્ર ંથિ છેદાઈ છે એવા ગુરૂ. મિથ્યાત્વની ગ્રંથિ છે.
૧૨ ૩૯ પ્ર. નિગ્રંથના કેટલા પ્રકાર છે ?
. પાંચ પ્રકારના નિત્ર થ છે; પ્રથમના ત્રણ વ્યવહારિક અને પછીના એ તાત્ત્વિક છે.
ี
(૧) પુલાક :–મૂળ ગુણ અને ઉત્તર ગુણમાં પરિપૂર્ણતા પ્રાપ્ત ન કર્યા છતાં વીતરાગપ્રણીત આગમથી કદી પણ ચલિત ન થાય. (૨) બકુશ :- જેએ શરીર અને ઉપકરણના સત્કારાને અનુસરતા હાય, ઋદ્ધિ અને કીર્તિ ચાહતા હોય, સુખશીલ હાય, અવિવિક્ત...સસ ંગપરિવારવાળા હોય અને છેદ (ચારિત્રપર્યાયની હાનિથી) તથા શાલ (અતિચાર) દાષાથી યુક્ત. (૩) (અ) પ્રતિસેવનાકુશીલ :-ઇન્દ્રિયોને વશવી હોવાથી કાઈ પ્રકારના ઉત્તમ ગુણાની વિરાધના કરવા પૂર્વક પ્રવર્તે
(બ) કાયકુશીલ :-જેએ તીવ્ર કષાયને કદી વશ ન થતાં માત્ર મદ કષાયને કન્યારેક વશ થાય.
(૪) નિય ́થ :-જેમાં સર્વજ્ઞપણું ન હોવા છતાં રાગદ્વેષના અત્યંત અભાવ હોય અને અતર્યંત જેટલા વખત પછી જ જેમાં સર્વજ્ઞત્વ પ્રગટ થવાનું હાય.
(૫) સ્નાતક :જેમાં સનપક્ષુ' પ્રગટયું હોય તે.
૧૨૪૦ પ્ર, નિગ્રંથ મુનિની અંતિમ ઇચ્છા તેા મેાક્ષ પામવાની જ હોય ને? ઉ. મેાક્ષ પ્રાપ્તિનેા ભાવ પણ આસ્રવ ભાવ છે અને તે `બંધનુ કારણ છે. મેાક્ષ પ્રત્યે પર દ્રવ્યની પેઠે દૃષ્ટબુદ્ધિથી રાગભાવ કરે તા તે મુનિ અજ્ઞાની છે. એવા ભાવ પણ આત્મસ્વભાવથી વિપરીત છે. ભાવલિંગી મુનિઓને છઠ્ઠા ગુણુસ્થાને શુભરાગ આવે છે તે પ્રમાદ છે. સ્વરૂપમાં ઠરી જવું એ જ મુનિદશા છે.
“જાણ આગળ અજાણ થઈ એ, તત્ત્વ લઈ એ તાણી; આગલા થાય આગ, તે આપણું થઈએ પાણી.”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
